HIV ၊ ကာလသားေရာဂါႏွင့္ TG မ်ား ဆက္ႏြယ္မႈ

Colours Rainbow - Health

ေယာက္်ားေလးအျဖစ္မွ မိန္းကေလး အျဖစ္သို႔ ေျပာင္းလဲေနထိုင္ေသာ TG (Transgender) မ်ားအတြက္ HIV ႏွင့္ ကာလသား ေရာဂါမ်ားမွာ အလြန္အႏၱရာယ္ရိွပါတယ္။ TG မ်ားမွာ HIV ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္းဟာ အျခားေသာ အုပ္စုမ်ားထက္ ပိုမိုမ်ားျပား ေနတတ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ဘာကို ျပေနသလဲဆိုရင္ TG ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ HIV ေရာဂါပိုး ကူးစက္ ခံထားရတယ္လို႔ ယူဆႏိုင္ပါတယ္။

ဒါဟာ TG အမ်ိဳးသမီးမ်ားအတြက္ ေရြးခ်ယ္မႈ မဟုတ္သလို TG မ်ားဟာ မေကာင္းတဲ့လူေတြ မို႔လို႔ အျပစ္ေပးခံရတာလဲ မဟုတ္ပါဘူး။ TG မ်ား ေန႔စဥ္ ေတြ႔ႀကဳံေနရတဲ့ ႏိွမ္ခ် ခြဲျခားဆက္ဆံ ခံရျခင္းမ်ားဟာလဲ TG မ်ားအတြက္ အႏၱရာယ္ က်ေရာက္ႏိုင္ပါတယ္။

ဒီလို ခြဲျခားဆက္ဆံ ခံရျခင္းမ်ားေၾကာင့္ TG မ်ားဟာ မိမိတတ္ကၽြမ္း သင္ယူထားေသာ ပညာရပ္မ်ားကို အသုံးမခ်ႏိုင္ပဲ သင့္ေတာ္ေသာ အလုပ္အကိုင္မ်ား မရရိွတဲ့အတြက္ TG မ်ားဟာ လိင္လုပ္ငန္းမွာ ပါ၀င္လုပ္ကိုင္ ၾကရတာေတြလဲ ရိွပါတယ္။

ေနာက္ၿပီး TG မ်ားအတြက္ လုံေလာက္ေသာ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈမ်ား မရိွျခင္း၊ က်န္းမာေရး ဌာနမ်ားမွာ TG မ်ားအား ႏွိမ္ခ် ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္း၊ လိုအပ္ေသာ ေဆး၀ါးကုသမႈမ်ား မရရိွျခင္းနဲ႔ အႏိုင္က်င့္ အဓမၼျပဳက်င့္ ခံရမႈမ်ားဟာ TG မ်ားအတြက္ HIV ကူးစက္ႏိုင္ေသာ အႏၱရာယ္မ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

TG မ်ားၾကားမွာ HIV ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း ဘယ္ေလာက္ ရိွေနသလဲဆိုတာ ေအာက္ေဖၚျပပါ ပုံကိုၾကည့္ရင္ သိႏိုင္ပါတယ္။

ကြန္ဒုံးကို ဘယ္လိုအသုံးျပဳ ရမလဲ။

• သက္တမ္း ကုန္ဆုံးမည့္ရက္ကို ၾကည့္ပါ။
• ကြန္ဒုံးကို ေဖါက္စဥ္မွာ မိမိလက္သည္းမ်ားနဲ႔ ျခစ္မိျခင္း မရိွေစရန္ ဂရုစိုက္ပါ။
• မိမိအသုံးျပဳမည့္ ကြန္ဒုံးကို အပူဒဏ္ (သို႔) ဖိအားမ်ားေၾကာင့္ ပ်က္ဆီးေနျခင္း ရိွမရိွ စစ္ေဆးပါ။
• ကြန္ဒုံး အထိပ္ပိုင္းအား သုတ္ရည္ ထြက္ႏိုင္ရန္အတြက္ ေနရာခ်န္ထားပါ။
• ေလမခိုေစရန္ သတိျပဳပါ။
• ကြန္ဒုံးအား ေယာက္်ားလိင္အဂၤါ အဆုံးထိေရာက္ေအာင္ ဆြဲခ်ပါ။

ဆီႏွင့္အျခားေသာ ဓါတုပစၥည္းမ်ားကို အေျခခံၿပီး ထုတ္လုပ္ထားေသာ ေခ်ာဆီမ်ားကို မသုံးရပါ။ Vaseline ဆီ၊ အုန္းဆီႏွင့္ လိုးရွင္းအဆီမ်ားက ကြန္ဒုံးမ်ားအား ေပါက္ၿပဲေစတတ္ပါတယ္။ ေရကို အေျခခံၿပီး ထုတ္လုပ္ထားေသာ ေခ်ာဆီမ်ားကိုသာ အသုံးျပဳသင့္ပါတယ္။

၄င္းေခ်ာဆီမ်ားကလဲ လိင္ဆက္ဆံခ်ိန္ ၾကာလာေသာအခါ ေျခာက္ေသြ႔ၿပီး ေပါက္ၿပဲသြားတတ္ပါတယ္။ အကယ္၍ ေျခာက္ေသြ႔သြားပါက ေရ (သို႔) တံေတြးတို႔ျဖင့္ ျပန္ၿပီးစိုစြတ္လာေအာင္ လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေရကို အေျခခံၿပီး ထုတ္ထားတဲ့ ေခ်ာဆီမ်ား မရိွခ်ိန္ လိင္ဆက္ဆံလိုပါက တံေတြးကို အသုံးျပဳႏိုင္ပါတယ္။

တံေတြးအသုံးျပဳရာမွာ သတိျပဳစရာ အရာတစ္ခုက ထိုးသြင္းဆက္ဆံခံမည့္သူ (အလုပ္ခံမည့္သူ)သည္ မိမိတံေတြးကိုသာ အသုံးျပဳသင့္ပါတယ္။ မိမိရဲ႕ အေဖၚ (လုပ္မည့္သူ)၏ တံေတြးကို အသုံးမျပဳသင့္ပါဘူး။

ကြန္ဒုံးသုံးတယ္ဆိုတာ ကြန္ဒုံးရိွမွ သုံးႏိုင္မွာပါ။ လိင္ဆက္ဆံမည့္ အခ်ိန္မွာ ကြန္ဒုံးမရိွရင္ ကြန္ဒုံးသုံးႏိုင္မွာ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ မိမိနဲ႔အတူ ကြန္ဒုံးကို အၿမဲေဆာင္ထား သင့္ပါတယ္။ အကယ္၍ လိင္ဆက္ဆံခါနီး ကြန္ဒုံး မရိွပါက ထုိးသြင္းဆက္ဆံျခင္း မဟုတ္တဲ့ လိင္ဆက္ဆံနည္းမ်ားကို အသုံးျပဳႏိုင္ပါတယ္။

ကြန္ဒုံး မရိွတဲ့အခါမွာ ေပါင္ၾကား၊ ဂ်ိဳင္းၾကား (သို႔) ရင္သားၾကား (ရင္သားရိွသူမ်ား) မ်ားသို႔ထည့္ၿပီး ဆက္ဆံႏိုင္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ ေနရာမ်ားမွာေတာ့ အမ်ိဳးသမီးသုံး ကြန္သုံးမ်ားကို အသုံးျပဳ ၾကပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးသုံး ကြန္ဒုံးမ်ားဟာ ဘယ္အေခ်ာဆီနဲ႔ မဆို အသုံးျပဳႏိုင္ပါတယ္။

အမ်ိဳးသမီးသုံး ကြန္ဒုံးအားသာခ်က္	အမ်ိဳးသမီးသုံး ကြန္ဒုံးအားနည္းခ်က္
လိင္တံ ပတ္ပတ္လည္ က်ပ္မေနပါ။ ဒါေၾကာင့္ ထိုးသြင္း ဆက္ဆံသူအတြက္ လြတ္လပ္တဲ့ အရသာ ရရိွေစပါတယ္။	လိင္ဆက္ဆံစဥ္အတြင္ တခါတခါ အသံထြက္ တတ္ပါတယ္။
အမ်ိဳးသမီးသုံး ကြန္ဒုံးေတြဟာ ေရကို အေျခခံထားတဲ့ ေခ်ာဆီ အပါအ၀င္ ဆီကို အေျခခံထားတဲ့ ဆီမ်ားကိုပါ အသုံးျပဳ ႏိုင္ပါတယ္။	ႀကီးတဲ့အတြက္ မ၀င္ႏိုင္ဘူးလို႔ အစပိုင္းမွာ ထင္တတ္ၾကပါတယ္။
ထိုးသြင္း ခံရမယ့္သူမွာ ထည့္မွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ မိမိအေဖၚကို ကြန္ဒုံးသုံးဖို႔ အတြက္ ညိွေနစရာ မလိုေတာ့ပါဘူး။	အမ်ိဳးသားသုံး ကြန္ဒုံးထက္ ေစ်းပိုႀကီး တတ္ပါတယ္။
	အလြယ္တကူ ၀ယ္ယူ၍ မရႏိုင္၊ မေတြ႔ႏိုင္ပါ။

ေနာက္တစ္ခ်က္ သတိထား ရမွာက အရက္နဲ႔ မူးယစ္ေဆး၀ါးမ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အရက္ (သို႔) အျခား မူးယစ္ေစတတ္ေသာ အရာမ်ားကို သုံးစြဲထားမိပါက မွန္ကန္ေသာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို မခ်ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ဥပမာ - ကြန္ဒုံးမပါပဲ လိင္ဆက္ဆံတာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ တဒဂၤ ေပ်ာ္ရႊင္မႈအတြက္ မိမိတို႔ရဲ႕ ဘ၀တစ္ခုလုံးကို အဆုံးရံႈး မခံသင့္ပါဘူး။ မိမိေရာ မိမိအေဖၚ အတြက္ပါ အႏၱရာယ္ ကင္းေစရန္အတြက္ စဥ္းစားသင့္ပါတယ္။

ေယာက္်ားေလး ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ကြန္ဒုံးသုံးရင္ ဇိမ္မရိွဘူး၊ လိင္အဂၤါ မမာႏိုင္ဘူးနဲ႔ သူတို႔အတြက္ စြဲေဆာင္မႈ မရိွဘူး စတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ေတြနဲ႔ ကြန္ဒုံးကို မသုံးခ်င္ၾကပါဘူး။ ကြန္ဒုံးကို ျမန္ျမန္စြပ္တတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ထားသင့္ပါတယ္။ ဒီလို ေလ့က်င့္ထားျခင္း အားျဖင့္ ကြန္ဒုံးသုံးျခင္း စတဲ့ အေလ့အထကို ရလာပါလိမ့္မယ္။

စကားနည္းနည္းေျပာၿပီး ပြတ္သပ္ကိုင္တြယ္မႈ မ်ားမ်ားလုပ္ပါ။ ဆိုလိုတာက မိမိနဲ႔ လိင္ဆက္ဆံမယ့္ သူကို သူ႔လိင္တံ ေပ်ာ့မသြားေစရန္အတြက္ ဆုပ္နယ္ျခင္းမ်ား၊ ပြတ္သပ္ျခင္းမ်ား စတာေတြကို ျပဳလုပ္ေပးသင့္ ပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခ်က္က သူတို႔ကို ပါးစပ္နဲ႔ ဆက္ဆံစဥ္အတြင္း ကြန္ဒုံးကို စြပ္ေပးျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ကို မိမိပါးစပ္နဲ႔ ဆက္ဆံေပးေနစဥ္မွာ ကြန္ဒုံးစြပ္ေပးျခင္းျဖင့္ မိမိနဲ႔ ဆက္ဆံမယ့္ သူရဲ႕ လိင္အဂၤါက ေပ်ာ့သြားႏိုင္ေစရန္ အေၾကာင္းမရိွပါဘူး။ သူတို႔ လိင္တံ ေပ်ာ့မသြားဘူးဆိုရင္ သူတို႔လဲ ကြန္ဒုံးသံုးဖို႔အတြက္ ျငင္းဆန္ေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။

တကယ္လို႔ မိမိတို႔ လိင္ဆက္ဆံေတာ့မယ့္ အခ်ိန္မွာ ကြန္ဒုံးက အလြယ္တကူ မရႏိုင္ေတာ့ရင္ ေအာက္ေဖၚျပပါ အခ်က္မ်ားကို ျပဳလုပ္ေပးႏိုင္ ပါတယ္။

• ဖန္တီးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေပးပါ။ ဒီတႀကိမ္မွာ ကြန္ဒုံး မရိွတဲ့အတြက္ ဆက္ဆံမႈမ်ား မလုပ္ႏိုင္ရင္ ေနာက္တစ္ႀကိမ္က်မွ လုပ္ရန္အတြက္ ျပန္ခ်ိန္းပါ။ မိမိအေဖၚကို စကားမ်ား ေျပာျခင္း၊ ႏိွပ္နယ္ေပးျခင္း တို႔ျဖင့္ ၄င္းတို႔ရဲ႕ ဆႏၵကို ေျပေလ်ာ့သြားေအာင္ လုပ္ေပးပါ။
• ထိုးသြင္း ဆက္ဆံျခင္း မဟုတ္တဲ့ နည္းေတြနဲ႔ ဆက္ဆံႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာ - လက္နဲ႔ လိင္စိတ္ ေျဖေဖ်ာက္ေပးတာတို႔၊ ရင္သားၾကား၊ ေပါင္ၾကားတို႔နဲ႔ ဆက္ဆံေပးတာေတြ ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါတယ္။
• ေနာက္တစ္ခ်က္က ပါးစပ္နဲ႔ ၿပီးေအာင္ ဆက္ဆံ ေပးႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပါးစပ္နဲ႔ ဆက္ဆံခါနီးမွာ မိမိခံတြင္း သန္႔ရွင္းမႈ ရိွမရိွ အရင္စစ္ေဆး သင့္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က သြားဖုံးမ်ားက ပြန္းပဲ့လြယ္တာေၾကာင့္ ကြမ္းယာကဲ့သို႔ေသာ မာေက်ာ၊ ေပါက္ၿပဲလြယ္ေသာ အရာမ်ားကို မစားသင့္ပါဘူး။ ထို႔အျပင္ ပါးစပ္ႏွင့္ ဆက္ဆံခါနီးႏွင့္ ဆက္ဆံၿပီးခ်ိန္မ်ားတြင္ သြားတိုက္ျခင္းမ်ားကိုလဲ ေရွာင္ၾကဥ္သင့္ပါတယ္။ ခံတြင္းသန္႔ရွင္း ခ်င္ပါက ခံတြင္းသန္႔ရွင္းရည္ မ်ားနဲ႔ ပလုပ္က်င္း ႏိုင္ပါတယ္။

ကြန္ဒုံးဟာ လိင္ဆက္ဆံျခင္းမွ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္တဲ့ ေရာဂါမ်ားကို ကာကြယ္ရာမွာ အသုံးျပဳတဲ့ အစြမ္းထက္တဲ့ ပစၥည္းတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ကြန္ဒုံးသုံးျခင္းေၾကာင့္ လိင္ဆက္ဆံမႈမွ ကူးစက္ႏိုင္တဲ့ HIV ၊ ဂႏို၊ ဆစ္ဖလစ္၊ ခလာေမးဒီးယား၊ ၾကြက္ႏို႔၊ ေရယုန္နဲ႔ အျခားေရာဂါမွ ကူးစက္ခံရျခင္း (သို႔) မိမိထံမွ အျခားသူ တစ္ဦးထံသို႔ ကူးစက္ျခင္းမ်ားကို ကာကြယ္ေပးပါတယ္။

မိမိမွာ HIV ပိုးနဲ႔ အျခားလိင္ဆက္ဆံျခင္းေၾကာင့္ ကူးစက္ခံရႏိုင္ေသာ ေရာဂါမ်ား ရိွမရိွ စစ္ေဆးျခင္းမွာလဲ ကူးစက္မႈ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္တဲ့ နည္းလမ္းမ်ားမွာ အေရးႀကီးတဲ့ ေနရာ တစ္ေနရာက ပါ၀င္ပါတယ္။

တစ္ခါတစ္ရံမွာ TG မ်ားဟာ မိမိတို႔ရဲ႕ အရင္က အေတြ႔အႀကံဳ ဆိုးမ်ားေၾကာင့္ ေဆးရုံေဆးခန္းမ်ားကို မသြားခ်င္ ၾကပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ TG မ်ားနဲ႔ ၄င္းတို႔ရဲ႕ အေဖၚမ်ားမွာ HIV ပိုး ရိွ မရွိ သိႏိုင္တဲ့ တစ္ခုတည္းေသာ နည္းလမ္းက ေသြးစစ္ေဆးျခင္းပါပဲ။

ေနရာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ မိမိနာမည္ကို ေျပာစရာမလိုပဲ HIV ပိုးကို အခမဲ့ စစ္ေဆးေပးေန ၾကပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ ေနရာမ်ားမွာ ႏွစ္သိမ့္ ေဆြးေႏြးေပးတဲ့ သူမ်ားရိွၿပီး ၄င္းတို႔နဲ႔ HIV ၊ ကာလသားေရာဂါမ်ား အေၾကာင္းကို ေမးျမန္းႏိုင္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ၄င္းေဆြးေႏြးသူမ်ားက HIV နဲ႔ ကာလာသား ေရာဂါမ်ား မကူးစက္ေအာင္ ဘယ္လိုေနထိုင္ ရမယ္ဆိုတာ မ်ားကိုပါ ေဆြးေႏြးေပး ပါတယ္။

မိမိမွာ HIV ပိုး ရိွခဲ့ရင္လဲ ဘယ္လို ေနထိုင္ စားေသာက္ရမယ္ ဆိုတာေတြကို ရွင္းျပေပးပါတယ္။ HIV ပိုး ကူးစက္ခံရျခင္းဟာ ေသဒဏ္က်ခံရတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ယေန႔ေခတ္မွာ ေခတ္မီွ ေဆး၀ါးမ်ားစြာ ေပၚေပါက္ ေနပါၿပီ။

ေနရာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ကုသမႈေတြဟာ အခမဲ့ (သို႔) အလြန္သက္သာေသာ ေစ်းႏႈန္းမ်ားနဲ႔ ေဆးကုသမႈမ်ား ရရိွႏိုင္ပါတယ္။ မိမိ ေသြးစစ္ေဆးတဲ့ အခါမွာ မိမိမွာ HIV ပိုး ကူးစက္ခံရမလား ဆိုတဲ့ အေတြးမ်ိဳးနဲ႔ ေၾကာက္ရြံ႕တတ္ၾက ပါတယ္။ အကယ္၍ မိမိမွာ HIV ပိုးစစ္ေဆးၿပီးလို႔ မရိွဘူးလို႔ အေျဖထြက္လာရင္ ေနာက္တစ္ခါ ေၾကာက္ရြံ႕မႈေတြ မရိွေအာင္ လိင္ဆက္ဆံတိုင္း လုံၿခံဳစိတ္ခ်ရတဲ့ လိင္ဆက္ဆံနည္းမ်ားနဲ႔ ဆက္ဆံသင့္ပါတယ္။

လိင္ဆက္ဆံျခင္း မ်ားေၾကာင့္ ကူးစက္တတ္တဲ့ ေရာဂါေတြနဲ႔ ေရာဂါလကၡဏာ ေတြကိုလည္း ေလ့လာၾကည့္ၾကရေအာင္။

• ဆီးသြားရင္ ဆီးပူျခင္းနဲ႔ နာက်င္ျခင္း။
• လိင္တံ၊ စအို နဲ႔ မိန္းမအဂၤါမ်ားမွ ျပည္မ်ားထြက္ျခင္း။
• ဆီးအေရာင္မ်ား ရင့္ျခင္း။
• လိင္အဂၤါတစ္၀ိုက္ တင္ပါးေနရာမ်ား၊ ေပါင္ၾကားမ်ားနဲ႔ ခႏၶာကိုယ္တ၀ိုက္ နာက်င္ျခင္းနဲ႔ ယားယံျခင္း။
• လိင္ဆက္ဆံစဥ္အတြင္း နာက်င္ျခင္း။
• လိင္တံ၊ ေ၀ွးေစ့၊ စအို၊ မိန္းမအဂၤါ ႏွင့္ လိင္အဂၤါတစ္၀ိုက္ အနာမ်ား၊ ၾကြက္ႏို႔မ်ား၊ အဖုမ်ားနဲ႔ ေယာင္ယံျခင္းမ်ား။
• လက္ဖ၀ါး၊ ေျခဖ၀ါးမ်ားတြင္ အနီကြက္ (အင္ျပင္) မ်ားထျခင္း။
• မ်က္လုံးႏွင့္ အသားမ်ား ၀ါလာျခင္း တို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

တကယ္လို႔ ေဖၚျပပါ လကၡဏာေတြထဲက တစ္ခုခုကိုေတြ႔ရင္ တတ္ကၽြမ္းတဲ့ ဆရာ၀န္မ်ားနဲ႔ သြားေရာက္ ေဆြးေႏြး ျပသသင့္ပါတယ္။ မိမိဘာသာ မကုသ သင့္ပါဘူး။ ဒါကေတာ့ TG မ်ားနဲ႔ ၄င္းတို႔ရဲ႕ လိင္မႈဆိုင္ရာ က်န္းမာေရးအတြက္ ဂရုစိုက္သင့္တဲ့ အခ်က္မ်ားကို ေဖၚျပခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္ပိုင္းမွာ HIV ပိုးရိွလာရင္ ဘယ္လို က်န္းမာေအာင္ ေနထိုင္မလဲ၊ HIV ပိုးနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး ေသာက္ရတဲ့ ေဆးေတြနဲ႔ ေဟာ္မုန္းေဆးမ်ားရဲ႕ ဆက္စပ္မႈမ်ား အေၾကာင္းကို ေဖၚျပေပးသြားပါ့မယ္။

ဒီေဆာင္းပါးေလးဖတ္ၿပီး ဗဟုသုတ (သို႔) သတိေပးျခင္း တစ္ခုခု ျဖစ္သြားတယ္ ဆိုရင္ပဲ က်ေနာ္ ေရးရႀကိဳး နပ္ပါတယ္ဗ်ာ။

ေနဦး @ Alvis

February 16, 2011

မွတ္ခ်က္ ။ ယခုေဆာင္းပါးမွ အခ်က္အလက္မ်ားအား APNSW မွ ထုတ္ေ၀ေသာ TG Health Book ႏွင့္ UNESCO မွထုတ္ေ၀ေသာ MSM Peer Manual တို႔အား မွီျငမ္းထားပါသည္။