လိုတရ ေဟာ္မုန္း

ေဟာ္မုနး္ဆိုတဲ့ စကားကို လူတိုင္း ရင္းႏွီးသိေနၾကေပမယ့္ ေဟာ္မုန္းရဲ႕အစြမ္းထက္ျမက္တာေတြကိုသာ စိတ္၀င္စားေနၾကျပီး ေဟာ္မုန္း ေၾကာင့္ ေဘးဒုကၡေရာက္ရတာေတြကို သတိမမူမိဘဲ ျဖစ္ေနတတ္ၾကပါတယ္။ ေဟာ္မုန္းကို အားတိုးေဆးလို႕ ေၾကာ္ျငာေနတာေတြလည္း ရွိတာေၾကာင့္ လူအခ်ိဳ႕ဟာ ယံုမွတ္မွားျပီး ေဟာ္မုန္းကို အလြဲသံုးစားျပဳေနၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေဟာ္မုန္းေဆး၀ါး ေတြဟာ လူသိမ်ားျပီး အလြယ္တကူလည္း ၀ယ္ယူရရွိႏိုင္ၾကတဲ့အတြက္၊ ထင္သလို သံုးစြဲေနၾကတာကို ေတြ႕ျမင္ေနရပါတယ္။

ေဟာ္မုန္း (Hormone ) ဆိုတဲ့ေ၀ါဟာရ

ေဟာ္မုန္းဆိုတဲ့စကားဟာ ဂရိဘာသာကေန ဆင္းသက္လာတာျဖစ္ျပီး စီးဆင္းေမႊေႏွာက္တယ္လို႕ အဓိပၸာယ္ရပါတယ္။ လူ႕ခႏၶာကိုယ္ ထဲမွာ ေဟာ္မုန္းအမ်ိဳးအစားေပါင္း ၇၀ေက်ာ္ရွိေနျပီး ေသြးထဲမွာ ဓာတုပစၥည္းအျဖစ္ စီးဆင္းသြားလာေနရင္းက ကိုယ္တြင္းအဂၤါနဲ႕ ကလာပ္စည္းေတြရဲ႕ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ေပးပါတယ္။ ေဟာ္မုန္းပမာဏကို အနည္းငယ္ေျပာင္းလဲသြားတာနဲ႕ ဇီ၀ကမၼ လုပ္ငန္းေတြ ကေမာက္ကမျဖစ္သြားေအာင္ ေမႊေႏွာက္ႏိုင္စြမ္းရွိၾကပါတယ္။ ေဟာ္မုန္းအနည္းအမ်ားအေပၚမူတည္ူျပီး လူကို အႏၲရာယ္ ေပးလာႏိုင္ပါတယ္။

ေဟာ္မုန္းထုတ္တဲ့ ကိုယ္အဂၤါမ်ား

ေဟာ္မုန္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို လို႕ေခၚတဲ့ ကိုယ္တြင္းအဂၤါအက်ိတ္ေတြကေန ထုတ္လႊတ္ေပးေလ့ရွိပါတယ္။ ဦးေႏွာက္၊ သားျမတ္၊ ေ၀ွးေစ့စတဲ့ ကိုယ္အ၈ၤါေတြကေန ေဟာ္မုန္းအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ထုတ္လႊတ္ေပးေနၾကပါတယ္။ လိင္နဲ႕ပတ္သက္တဲ့ ေဟာ္မုန္းေတြကိုသာ လူသိ မ်ားၾကျပီး လည္ပင္း၊ အစာအိမ္၊ အသည္း၊ပန္ကရိယနဲ႕ သေႏၶသားရဲ႕ အခ်င္းေတြကေန ေဟာ္မုန္းေတြ ထုတ္လႊတ္ေပးေနတယ္ဆိုတာ ကိုေတာ့ သိရွိသူအလြန္နည္းေနပါေသးတယ္။

လူပုနဲ႕ လူထြားၾကီး

ေဟာ္မုန္းအထြက္နည္းတဲ့အခါ ေဟာ္မုန္းခ်ို႕တဲ့တဲ့ေရာဂါေတြျဖစ္လာျပီး အထြက္မ်ားရင္ ေဟာ္မုန္းလြန္ကဲတဲ့ေရာဂါေတြ ရရွိလာတတ္ပါ တယ္။ အသက္ငယ္ရြယ္စဥ္မွာ ၾကီးထြားေဟာ္မုန္းေတြ အထြက္နည္းခဲ့ရင္ ပုပုေသးေသး လူပုကေလးတစ္ေယာက္ျဖစ္သြားႏိုင္ျပီး မ်ားေန ျပန္ရင္လည္း ေျခတံလက္တံရွည္တဲ့ လူထြားၾကီးတစ္ေယာက္ ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။

ေဟာ္မုန္းေဆး၀ါးမ်ား

ေဟာ္မုန္းမမွ်တတဲ့ ေရာဂါေတြကို ကုစားဖို႕ ေဟာ္မုန္းေဆး၀ါးေတြကို တီထြင္ဖန္တီး ထုတ္လုပ္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။ အင္ဆူလင္ ေဟာ္မုန္းအထြက္နည္းရင္ ဆီးခ်ိဳေရာဂါျဖစ္လာတဲ့အတြက္ အင္ဆူလင္ေဆး၀ါးကို ဖန္တီးျပီး ဆီးခ်ိဳေရာဂါကို ကုစားေပးၾကပါတယ္။ အလားတူပဲ အစာအိမ္ေရာဂါအတြက္ အစာေျခေဟာ္မုန္းေဆး၀ါး၊ ေသာကေ၀ဒနာအတြက္ စိတ္ၾကြေဟာ္မုန္းေဆး၀ါးနဲ႕ ခရုသင္းေရာဂါ အတြက္ ေရာင္ျခယ္ေဟာ္မုန္းေဆး၀ါးေတြေပၚေပါက္လာၾကပါတယ္။ ေသြးအားနည္းတဲ့ေရာဂါကို ေသြးေဟာ္မုန္း ေဆး၀ါးနဲ႕ကုသေပးျပီး လည္ပင္းၾကီးေရာဂါကိုလည္း ေဟာ္မုန္းနဲ႕ပဲ ကုသေပးၾကရပါတယ္။ အသက္ကယ္ေဆးလို႕ အမ်ားသိရွိေနၾကတဲ့ 'ေဆာ္လူေကာ့တက္ Solucortef ' ထိုးေဆးဟာ ဖန္တီးထုတ္လုပ္ထားတဲ့ ေဟာ္မုန္းေဆး၀ါးတစ္မ်ိဳးပဲျဖစ္ပါတယ္။ အက္ဒရီနယ္လင္ Adrenaline ေဟာ္မုန္း ေဆး၀ါးျဖင့္ ေသြးေပါင္က်ျပီး ေရွာ့(ခ္)ျဖစ္သြားတဲ့ လူနာကို အသက္ကယ္တင္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ကိုယ္၀န္တားေဆးကဒ္၊ သံုးလခံထိုးေဆး၊ မိခင္ႏို႕ထြက္ေဆးနဲ႕ ႏို႕ခန္းေဆးေတြ အကုန္လံုးဟာ ေဟာ္မုန္းေဆး၀ါးေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ကင္ဆာေရာဂါကိုေတာင္ ေဟာ္မုန္းေဆး၀ါး နဲ႕ ကုသလာျပီး အိုမင္းတာကိုေႏွာင့္ေႏွးေစဖို႕ ေဟာ္မုန္းေဆး၀ါးေတြတိုက္ ေကြၽးလာၾက ပါတယ္။ ဖန္တီးထုတ္လုပ္ထားတဲ့ ေဟာ္မုန္း ေဆး၀ါးေတြဟာ ေရာဂါကုသေရးမွာ အစြမ္းထက္လာေနၾကပါတယ္။

ပန္းေသပန္းညႇိဳးေရာဂါကို ကုသရာမွာ ပုရိသေဟာ္မုန္းျဖစ္တဲ့ တက္စတိုစတီရုန္း Testosterone ေဆး၀ါးဟာအစြမ္းထက္လွပါတယ္။ ဒီေဟာ္မုန္းကိုပဲ အရိုးပါးေရာဂါ ကုသရာမွာနဲ႕ ေသြးအားနည္းေရာဂါ ေ၀ဒနာသည္ေတြမွာပါ သံုးစြဲေနျပီး၊ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ေ၀ဒနာသည္ ေတြမွာ ၾကြက္သားေတြ ျပန္လည္ျဖည့္ဆည္းလာႏိုင္ဖို႕ ကုသေပးေနၾကပါတယ္။ ဣတၳိယေဟာ္မုန္းျဖစ္တဲ့ အက္စထရိုဂ်င္ Estrogen ေဆး၀ါးကိုေတာ့ မီးယပ္ေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳးကုသရာမွာ ေဟာ္မုန္းအစားထိုးေဆး၀ါးအျဖစ္ တိုက္ေကြၽးေလ့ရွိပါတယ္။ လူ႕ကိုယ္ခႏၶာပံုစံ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲဖို႕အတြက္ေတာ့ ေဟာ္မုန္းေဆး၀ါးကို သံုးစြဲေလ့မရွိပါဘူး။ ဘယ္ေဟာ္မုန္းေဆးပဲျဖစ္ျဖစ္ ေရာဂါကုသတဲ့ေနရာမွာ ေဆးခ်ိန္ ပမာဏကို တိက်ေနရေအာင္ ဂရုစိုက္ထိန္းသိမ္းျပီး ကုသေပးၾကရပါတယ္။ ဆီးခ်ိဳေရာဂါေ၀ဒနာသည္ တစ္ေယာက္ကို အင္ဆူလင္ ေဟာ္မုန္းေဆးေတြ အထိုးလြန္သြားခဲ့ရင္ သတိလစ္ျပီး အသက္ပါဆံုးရႈံးသြားရႏိုင္ပါတယ္။

ရင္သားစူခ်င္တဲ့ေယာက္်ား

ေဟာ္မုန္းေဆး၀ါးတိုင္းမွာ ထူးျခားတဲ့စြမ္းအားေတြ ရွိေနတာေၾကာင့္ ဒီစြမ္းအားေတြကို အလြဲသံုးစားျပဳတဲ့သူေတြ ေပၚေပါက္လာၾကပါ ေတာ့တယ္။ ကိုယ္၀န္တားေဆးကဒ္ထဲမွာ ဣတၳိယေဟာ္မုန္းေဆး၀ါးေတြပါ၀င္ေနတာကို သိရွိထားတဲ့ မိန္းမအသြင္ႏြဲ႕ခ်င္ေနတဲ့ ေယာက္်ားသားအခ်ိဳ႕ဟာ သူတို႕ရဲ႕ ရင္သားေတြကို ဖြံ႕ကားလာရေအာင္ ဆရာ၀န္နဲ႕မတိုင္ပင္ေတာ့ဘဲ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္တား ေဆး ကဒ္ကို ေသာက္သံုးလာေနၾကပါတယ္။ ေဆး၂၈လံုးစလံုးကို တစ္ျပိဳင္နက္တည္း ေသာက္ခ်လိုက္လို႕ ဗိုက္ေအာင့္ျပီး ေဆးရံုတင္လိုက္ ရတဲ့အျဖစ္ကိုလည္း ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရဖူးပါတယ္။ ေယာက္်ားသား သဘာ၀ကို ဖံုးဖိျပီး မိန္းမဟန္ပန္နဲ႕ ကႏြဲ႕ကယျဖစ္ခ်င္တာေၾကာင့္ သံုးလခံ ပဋိသေႏၶတားေဆးေတြကို ထိုးႏွံေနၾကတဲ့ မိန္းမလ်ာေတြလည္း ရွိေနပါေသးတယ္။

လည္ေစ့ၾကီး ေငါထြက္ေနတာကို ေသးငယ္သြားရ ေအာင္ ႏို႕ခန္းေဆးေတြကို ေသာက္သံုးၾကျပန္ပါတယ္။ မိန္းမအသြင္ဖန္တီးႏိုင္တယ္လို႕ ယူဆတဲ့ ဣတၳိယေဟာ္မုန္းေဆး၀ါးမ်ိဳးစံုကို တစ္ျပိဳင္နက္တည္း သံုးစြဲေနၾကတဲ့အတြက္ ေခါင္းကိုက္ေ၀ဒနာခံစားရကာ တစ္ကိုယ္လံုး ေဖာသြပ္ျပီး စိတ္ကေယာင္ေခ်ာက္ခ်ားျဖစ္ေနတဲ့ မိန္းမလ်ာေတြကို ေဆးကုသေပးခဲ့ရဖူးပါတယ္။

ကဲခ်င္တဲ့ကိုကို

အသက္ ၂၀အရြယ္သာရွိေသးတဲ့ အမ်ိဳးသားလူငယ္တစ္ေယာက္ကေတာ့ ကာမဆက္ဆံတာၾကာရွည္ခ်င္လို႕ဆိုျပီး တက္စတိုစတီရုန္း ေဟာ္မုန္းေဆးကို ေဆးခန္းမွာ လာထိုးခိုင္းတာမ်ိဳးေတြရွိပါတယ္။ အသက္ ၆၀ေက်ာ္ ဘိုးဘိုးကလည္း တက္စတိုစတီရုန္းကို အားကိုးျပီး စေမာေလးေတြနဲ႕ ကဲေနတတ္ပါတယ္။ တစ္ခ်ိန္တုန္းက ဘီပီအိုင္ေဆး၀ါးစက္ရံုကေန ထုတ္လုပ္ခဲ့တဲ့ ဂ်ယ္ရီယာဗစ္ေဟာ္မုန္းေဆး ေတာင့္ေတြကို ၀ခ်င္သူလူငယ္ေတြက အလြန္အကြၽံေသာက္သံုးခဲ့ၾကဖူးပါတယ္။ ဂ်ယ္ရီယာဗစ္ေဆး မရွိေတာ့တဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ထိုင္းႏိုင္ငံဘက္ကေန ၀င္ေရာက္လာတဲ့ ၀က္အသားတိုးေဆးလို႕ ေခၚၾကတဲ့ စတီးရြိဳက္ေဟာ္မုန္းေဆးေတြကို ေသာက္သံုးလာၾကျပန္ ပါတယ္။ ဒီေဆး၀ါးေတြေၾကာင့္ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးသြားတဲ့သူေတြ အရင္ကရွိခဲ့သလို အခုလည္းပဲရွိေနဆဲပါပဲ။ ေဟာ္မုန္းေဆး၀ါးအမ်ား စုဟာ နယ္စပ္ကိုျဖတ္ေက်ာ္ျပီး ေသာက္ေဆးအသြင္၊ ထိုးေဆးအသြင္ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ ၀င္ေရာက္လာေနၾကပါတယ္။ အမ်ားစုက ေဆး၀ါး မွတ္ပံုတင္ မထားရွိၾကပါဘူး။ ထုတ္လုပ္တဲ့ႏိုင္ငံကို ေဆးပုလင္းေပၚမွာ ရိုက္ႏွိပ္ေဖာ္ျပထားေပမယ့္ ထိုးေဆးအမ်ားစုဟာ အတုေတြျဖစ္ ေနၾကပါတယ္။ ထိုးေဆးအစစ္ကိုထိုးလို႕ ကိုယ္ခႏၶာထဲမွာ တက္စတိုစတီရုန္းေဟာ္မုန္းေတြ ပိုလွ်ံသြားရင္လည္း ၀က္ျခံထြက္တာနဲ႕ ရင္ သားေတြစူထြက္လာႏိုင္ျပီး မုတ္ဆိတ္ေမႊးေတြပါ ထြက္လာတတ္ပါတယ္။ ကာမေသာင္းက်န္းလြန္ျပီး အိပ္မေပ်ာ္ျခင္းနဲ႕ ဆံပင္ေတြပါ ကြၽတ္လာႏိုင္ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ တက္စတိုစတီရုန္းေဆးဟာ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာေရာဂါကုိေတာင္ ျဖစ္သြားေစႏိုင္ပါတယ္။ တက္စတို စတီရုန္းေဟာ္မုန္းေဆးကို ဆီးခ်ိဳေရာဂါေ၀ဒနာရွင္တစ္ေယာက္ကသံုးစြဲေနရင္ေခြၽးေစးေတြျပန္ျပီး ဒယီးဒယိုင္နဲ႕သတိလစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဘယ္ေဟာ္မုန္းပဲျဖစ္ျဖစ္ ႏွစ္ရွည္လမ်ားသံုးစြဲရင္ေတာ့ အသည္းနဲ႕ေက်ာက္ကို ပ်က္စီးေစတတ္တဲ့အျပင္ ကင္ဆာေရာဂါပါ ျဖစ္သြားရ ႏိုင္ ပါတယ္။အခုအခါမွာ တက္စတိုစတီရုန္းကို အသြင္ေျပာင္းလဲ ထုတ္လုပ္ထားတဲ့ ဂ်ဴရာဘိုလင္ Durabolin ထိုးေဆးေတြကိုလည္း ထိုးေန ၾကပါတယ္။ အားကစားသမားေတြမွာ တစ္ပြဲတိုးစြမ္းအားတက္ေစတာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာျပိဳင္ပြဲေတြမွာ မသံုးစြဲဖို႕ တားျမစ္ထားပါတယ္။ တားျမစ္ထားတဲ့ၾကားက ကိုယ့္အစြမ္းအစကို ကိုယ္မယံုၾကည္ဘဲ ေဟာ္မုန္းေဆးကို အားကိုးျပီး အႏိုင္ယူခ်င္ၾကတာေၾကာင့္ အေလးမ အားကစားမယ္အခ်ိဳ႕ဟာ ဆုတံဆိပ္ေတြရရွိျပီးမွ ျပန္လည္အသိမ္းခံလိုက္ၾကရတာေတြလည္းရွိခဲ့ပါတယ္။ ဂ်ဴရာဘိုလင္ေဆးဟာလည္း တက္စတိုစတီရုန္းေဆးနည္းတူ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြရွိေနပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ ေဟာ္မုန္းေဆး၀ါးေတြဟာ လိုရာဆႏၵေတြကို ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္တဲ့ လိုတရေဆး၀ါးေတြ မဟုတ္ၾကပါဘူး။ အားတိုးေဆး လည္း မဟုတ္တဲ့အျပင္ ေဟာ္မုန္းေဆး၀ါးကို နည္းနည္းေလး သံုးစြဲလိုက္တာနဲ႕ ကိုယ္တြင္းလုပ္ငန္းေတြကို ကေမာက္ကမျဖစ္သြားေစ ႏိုင္ပါတယ္။ တာရွည္သံုးစြဲရင္ လူ႕ပံုပန္း၊ လူ႕စရိုက္နဲ႕ အမူအရာေတြကိုပါ ေျပာင္းလဲသြားျပီး အသက္အႏၲရာယ္ကိုပါ ရန္ရွာလာတတ္တဲ့ အတြက္၊ ဘယ္ေဟာ္မုန္းေဆးပဲျဖစ္ျဖစ္ ေဆးကုသမႈ ခံယူရတာကလြဲလို႕ သူမ်ားတကာအေျပာနဲ႕ မသံုးစြဲသင့္ပါေၾကာင္း ေဆြးေႏြးတင္ ဆက္ေပးလိုက္ရပါတယ္။

ေဒါက္တာျမင့္ဦး (ဂ်ီပီ)