လိင္တူခ်စ္သူ အမ်ိဳးသားမ်ားအႀကားက က်န္းမာေရး ျပႆနာ

(Health issues for gay men and men who have sex with men)

က်န္​းမာ​ေရး ျပႆနာေတြ ေရာဂါကူးစက္ႏိုင္တယ္ဆိုတာေလးေတြကို ဘယ္လိုလူမ်ိဳးမဆို တစ္ႀကိမ္ႀကိမ္ေတာ့ ၾကံဳဆံုၾကရပါတယ္။ လိင္တူျခင္းႀကိဳက္ႏွစ္သက္သူ (gay) မ်ားႏွင့္ လိင္တူျခင္းဆက္ဆံသူ (men who have sex with men_MSM)မ်ားမွာေတာ့ လိိိင္ဆက္ဆံမႈကတစ္ဆင့္ ကူးစက္တတ္ေသာေရာဂါ သို႔မဟုတ္ ကာလသားေရာဂါ (sexually transmitted infections _ STDs) တစ္မ်ိဳးမ်ိဳး ကူးစက္ခံရခ်ိန္ ဒါမွမဟုတ္​ ကူးစက္ႏိုင္ေျခ႐ွိတဲ့အခ်ိန္ေတြဆို
စိတ္အားငယ္စိတ္၀င္လာရာက စိတ္ဓာတ္က် ေရာဂါတစ္ခုအသြင္ ခံစားရမိတဲ့ က်န္​းမာ​ေရး ျပႆနာအေျခအေနမ်ိဳးရွိတာကို က်ြန္ေတာ္တို႔ နားလည္ထားဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ က်န္းမာေရးအတြက္ ေဆာင္ရန္ေ႐ွာင္ရန္ နည္းလမ္းေလးေတြ ၾကိဳတင္သိထားခဲ့မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အဲ့သည္ေလာက္ အေျခအေန မယိုယြင္းသြားႏိုင္ဘူးေပါ့ဗ်ာ။

ပ်ွမ္းမ်ွေျပာရရင္ အမ်ိဳးသား အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ က်န္းမာေရးျပႆနာမ်ား သို႔မဟုတ္ အခက္အခဲေတြကို မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ၾကရတာ ယံုမွားဖြယ္မ႐ွိပါ။ လိင္တူျခင္း ႀကိဳက္ႏွစ္သက္သူ ေဂးမ်ားႏွင့္ လိင္တူျခင္းဆက္ဆံသူ MSM မ်ားအတြက္ကေတာ့ အထူးဂ႐ုျပဳသင့္တဲ့ စိုးရိမ္ဖြယ္ က်န္​းမာ​ေရးအေျခအေနအခ်ိဳ႕႐ွိပါတယ္။

လိင္စိတ္တိမ္းၫႊတ္မႈနဲ႔ အတူ လက္ေတြ႕ျပဳလုပ္မႈျဖစ္စဥ္ေတြအရ စာဖတ္သူရဲ႕ တစ္​သီးပုဂၢလ ျပႆနာ မ်ားကို အေၾကာင္းအရင္းမ်ားစြာျဖင့္ ပုံေဖာ္ေပးလို႔ရပါတယ္။ မိသားစုရာဇ၀င္ႏွင့္ အသက္​အရြယ္​လည္း ထည့္တြက္ရမွာပါ။ လိင္တူျခင္း ႀကိဳက္ႏွစ္သက္သူ အမ်ိဳးသားရဲ႕ က်န္းမာေရး ျပႆနာ အမ်ားစုကို နားလည္ဖို႔နဲ႔ က်န္းက်န္းမာမာေနထိုင္ေလ်ွာက္လွမ္းဖို႔ အေရးပါတာေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။

ကာလသားေရာဂါ မကူးစက္ေအာင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ကာကြယ္ပါ (Protect yourself from sexually transmitted infections)

လိင္တူျခင္းဆက္ဆံသူ (MSM) မ်ားဟာ ခုခံအားက်ဆင္းမႈေရာဂါ (AIDS) ျဖစ္ပြားေစမယ့္ HIV ဗိုင္းရပ္စ္ကူးစက္ဖို႔နဲ႔ အျခား လိင္ဆက္ဆံျခင္းကတစ္ဆင့္ကူးဆက္တတ္ေသာ ေရာဂါမ်ား (STDs) ကူးစက္ဖို႔ အေျခအေနေတြ႐ွိေန တိုးပြားေနပါတယ္။

လိင္မွတစ္ဆင့္ကူးစက္တတ္ေသာ ေရာဂါမ်ား မကူးစက္ရေအာင္ မိမိကိုယ္​ကို ကာကြယ္ပါ (To protect yourself from sexually transmitted infections)

အရည္အေသြးေကာင္းမြန္ေသာ ကြန္ဒံုးတစ္ခုကို အသံုးျပဳျခင္း သို႔မဟုတ္ အျခားအကာအကြယ္မ်ားကို အသံုးျပဳပါ။ လိင္ဆက္ဆံတဲ့အခါတိုင္း ကြန္ဒံုးအသစ္တစ္ခုကို သံုးစြဲရပါမယ္။ အထူးသျဖင့္ စအိုအသံုးျပဳဆက္ဆံတဲ့အခါ (anal sex) မွာ ပိုသံုးစြဲသင့္သလို ပါးစပ္အသံုးျပဳ လိင္ဆက္ဆံတဲ့အခါ(Oral sex)မွာလည္း ကြန္ဒံုးကို ေကာင္းေကာင္း အသံုးျပရမွာပါ။ ေရဓာတ္အေျခခံၿပီး ထုတ္လုပ္ထားတဲ့ ေခ်ာဆီ (water-based lubricants) ကို သာအသံုးျပဳရမွာျဖစ္ၿပီး ခႏၶာကိုယ္လိမ္းက်ံတဲ့ လို႐ွင္း၊ အဆီ၊ ေနာက္တခါ Vaseline လို႔လူသိမ်ားတဲ့ Petroleum Jelly ေတြကို လိင္ဆက္ဆံခ်ိန္ အသံုးမျပဳပါနဲ႔။ အဆီအေျခခံတဲ့ ေခ်ာဆီ(Oil-based Lubricants) ေတြဟာ ကြန္ဒံုးရဲ႕ ရာဘာသားကို အားေလ်ာ့ေစၿပီး ကြဲျပဲဖို႔ လြယ္ကူေစလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

တစ္လင္တစ္မယားစနစ္ သို႔မဟုတ္ လိင္ဆက္ဆံေဖာ္ တစ္ဦးသာ ထားရွိေနထိုင္ပါ။ ကာလၾကာ႐ွည္ အတူေနတဲ့ ေပါင္းသင္းဆက္ႏြယ္မႈပံုစံ တစ္လင္တစ္မယားစနစ္ဟာ တစ္ေယာက္အေၾကာင္း တစ္ေယာက္သိေနၿပီးသားျဖစ္တာေၾကာင့္ လိင္ဆက္ဆံမႈကတစ္ဆင့္ ကူးစက္တတ္တဲ့ေရာဂါမ်ား (STDs) ကူးစက္ႏိုင္ေျခနည္းစြာျဖင့္ ေနထိုင္ဖို႔ ျဖစ္ေစပါတယ္။

အရက္ (alcohol) ေသာက္သည့္ ပမာဏကို ကန္႔သတ္ခ်က္ ထားသင့္သလို မူးယစ္ေဆး၀ါးကို အစပ်ိဳး မသံုးစြဲပါနဲ႔။ တကယ္လို႔ အရက္ေသာက္ထား မူးယစ္​​ေဆး၀ါး သံုးစြဲထားခ်ိန္ဆိုရင္ အႏၱရာယ္႐ွိတဲ့ လိင္ဆက္ဆံမႈမ်ိဳးျပဳလုပ္ဖို႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ထိန္းကြပ္မရျဖစ္ႏိုင္တာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ အေရျပားထဲကို မူးယစ္ေဆးထိုးသြင္း သံုးစြဲေနသူတစ္ေယာက္ဆိုပါက မိမိအပ္ကို တျခားသူနဲ႔ မ်ွေ၀သံုးစြဲတာမ်ိဳး မလုပ္ရပါ။

ကာကြယ္ေဆးထိုးထားပါ။ အသဲေရာင္ ေအပိုး (Hepatitis A) နဲ႔ အသဲေရာင္ ဘီပိုး (Hepatitis B) ကာကြယ္ေဆးေတြကို ထိုးထားျခင္းျဖင့္ လိင္မွတစ္ဆင့္ကူးစက္တတ္ေသာ ေရာဂါ တမ်ိဳးျဖစ္တဲ့ အသဲေရာင္ေရာဂါပိုးေၾကာင့္ ဒဏ္ျဖစ္တာ အသဲေျခာက္တာ စတဲ့အသဲေရာဂါေတြ မျဖစ္ေစေတာ့ဘူးေလ။ လိင္ကတစ္ဆင့္ ကူးစက္တတ္တဲ့ ေရာဂါတိုင္းကိုေတာ့ ကာကြယ္ေဆးနဲ႔ တားလို႔မရပါဘူး။ အသည္းေရာင္ စီပိုး (Hepatitis C)ကေတာ့ ကာကြယ္လို႔မရသလို အသည္းပ်က္စီးျခင္း၊ အသည္းကင္ဆာနဲ႔ ေသဆံုးျခင္းေတြ ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။

သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာကာကြယ္ေဆး [Human Papillomavirus (HPV) Vaccine] က လိင္တူျခင္းဆက္ဆံသူ အမ်ိဳးသားမ်ား (MSM) မွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ စအိုကင္ဆာအတြက္ပါ ကာကြယ္လို႔ရႏိုင္တာေၾကာင့္ လူပ်ိဳေဖာ္၀င္ခ်ိန္ အသက္​အရြယ္​ကအစ ႏွစ္ဆယ့္ေျခာက္ႏွစ္အရြယ္အလြန္အထိ ေဆးထိုးၿပီး ႀကိဳတင္ကာကြယ္လို႔ရပါတယ္။HPV ဟာ လိင္တူျခင္းဆက္ဆံေသာ အမ်ိဳးသားမ်ား (MSM) ကို စအိုကင္ဆာေရာဂါႏွင့္ ႏွီးႏြယ္ေစလို႔ ကာကြယ္ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားထားရင္ ေကာင္းတယ္ဗ်။

စာဖတ္သူေကာ စာဖတ္သူရဲ႕ ပါတနာေကာ ႏွစ္ဦးသား ေသြးအျမဲ စစ္သင့္ပါတယ္။ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္နဲ႔ ကိုယ့္ပါတနာမွာ HIV ကူးစက္ခံရသလား ၊ အျခား လိင္ကတစ္ဆင့္ ကူးစက္တတ္ေသာေရာဂါမ်ား ကူးစက္ခံရသလား မေသခ်ာဘဲ အကာအကြယ္မဲ့ လိင္ဆက္ဆံျခင္းကို မျပဳလုပ္ပါနဲ႔။ ေသြးစစ္ေဆးျခင္းဟာ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ရဲ႕ က်န္းမာေရးကို အမွန္အတိုင္း သိႏိုင္တာေၾကာင့္ အေရးပါတဲ့ ကိစၥရပ္တစ္ခုလို႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ေရာဂါပိုးကူးစက္ခံထားရၿပီးသူမ်ားကိုယ္တိုင္က မိမိအေျခအေနမွန္ကို မသိထားၾကလို႔ျဖစ္ပါတယ္။

ႀကိဳတင္ကာကြယ္ျခင္း [Pre-exposure prophylaxis (PrEP)] ျပဳလုပ္ဖို႔ တတ္သိသူေတြနဲ႔ တိုင္ပင္ပါ။ PrEP ဆိုတာ HIV မ႐ွိေသးသူမ်ား HIV ကူးစက္ခံရျခင္းမွ ကာကြယ္ရန္အတြက္ ေဆးတစ္ေန႔တစ္လံုးေသာက္ရတဲ့ နည္းလမ္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ လိင္မွတစ္ဆင့္ကူးစက္တတ္ေသာ HIV ဗိုင္းရပ္စ္ ကူးစက္ႏိုင္ေျချမင့္သည့္သူတစ္ဦးအား ကူးႏိုင္ေျခေလ်ာ့ေအာင္ ေဆးႏွစ္မ်ိဳးေပါင္းစပ္ထားတဲ့ Truvada (emtricitabine-tenofovir)ကို အသံုးျပဳေပးတာပါ။ Truvada ေဆးက HIV ကူးစက္ထားနွင့္ၿပီးသူမ်ားကို အျခားေသာ ေဆး၀ါးကုသမႈမ်ားနဲ႔ တြဲဖက္ၿပီး အသံုးျပဳတဲ့ေဆးလည္းျဖစ္ပါတယ္။

စာဖတ္သူသည္ HIV ကူးစက္ျခင္းမွ အကာအကြယ္အျဖစ္ Truvada ကို အသံုးျပဳခ်ိန္မွာ ကူးစက္ခံရျခင္းမ႐ွိေသးပါဘူးဆိုတာ ေသခ်ာဖို႔ ဆရာ၀န္တစ္ေယာက္ေယာက္က  အတည္ျပဳဖို႔လိုပါတယ္။  စာဖတ္သူမွာ အသည္းေယာင္ ဘီပိုး (Hepatitis B) ကူးစက္ထားျခင္း႐ွိမ႐ွိကိုလည္း ဆရာ၀န္အေနနဲ႔ စစ္ေဆးသင့္သလို အသည္းေရာင္ ဘီပိုး႐ွိေနတယ္ဆိုရင္လည္း Truvada ကို သံုးစြဲဖို႔ ေက်ာက္ကပ္လုပ္ငန္းစဥ္အား အဆင္ေျပမေျပ စမ္းသပ္စစ္ေဆးသင့္ပါေသးတယ္။ ေဆးေသာက္စဥ္မွာ ဆရာ၀န္ၫႊန္ၾကားသည့္အတိုင္း ေန႔စဥ္ ေသာက္သံုးပါ။ အကာအကြယ္အတားအဆီးအေနနဲ႔ ေဆးေသာက္သလို လိင္ဆက္ဆံတဲ့အခ်ိန္တိုင္းမွာလည္း ကြန္ဒံုး အသံုးျပဳျခင္းကဲ့သို႔ေသာ အျပဳအမူကို လုပ္ေဆာင္ရပါမယ္။

စိတ္ဓာတ္က်မွုအား ကိုင္တြယ္ျခင္း (Tackle depression)

လိင္တူျခင္းၾကိဳက္နွစ္သက္သူ (Gay) အမ်ိဳးသားမ်ားႏွင့္ လိင္တူျခင္းဆက္ဆံသူ (MSM) အမ်ိဳးသားမ်ားအေနနဲ႔ စိတ္ဓာတ္က် စိတ္အားငယ္တာရယ္  စိုးရိမ့္ေႃကာင့္က်စိတ္ပိုတာရယ္ ဆိုတာမ်ိဳးခံစားရနိုင္ေျခ အျမင့္ဆံုးပါပဲ။

စာဖတ္သူအေနနဲ႔ ကုထံုး႐ွာေဖြဖို႔ တုန္႔ေႏွးေနပါရင္လည္း အဦးအစအေနျဖင့္ မိမိဖြင့္ဟသမ်ွ နားေထာင္ လက္ခံေပးႏိုင္တဲ့ အယံုၾကည္ရဆံုး သူငယ္ခ်င္း တစ္ေယာက္ သို႔မဟုတ္ ခ်စ္ရေသာသူ တစ္ေယာက္ကို ယံုၾကည္အားထားလိုက္ပါ။
ကိုယ္ခံစားေနရတဲ့ ခံစားခ်က္မ်ားကို ေ၀မ်ွဖြင့္ဟျခင္းသည္ ကုထံုးတစ္ရပ္နဲ႔ ကုသမႈမျပဳခင္ စတင္လွမ္းလိုက္ေသာ ပထမေျခလွမ္းပဲျဖစ္ပါတယ္။

ကိုယ္ခႏၶာ သြင္ျပင္နဲ႔ပတ္သက္ေသာ စိုးရိမ္ပူပန္မႈမ်ားကို ရင္ဆိုင္ျခင္း(Address body image concerns)

လိင္တူႀကိဳက္အမ်ိဳးသား အမ်ားစုတြင္ ခံတြင္းပ်က္ျခင္း (anorexia) ႏွင့္ စိတ္ခံစားမႈေၾကာင့္ အစားအစာ အလြန္​အကၽြံ စားျခင္း (bulimia nervosa)တို႔ကဲ့သို႔ေသာ အစာစားျခင္းနဲ႔ပတ္သက္ေသာ ေရာဂါမ်ားအျပင္ ခႏၶာကိုယ္ ပံုပန္းအေျပာင္းအလဲနဲ႔ ပက္သက္ေသာ ျပႆနာ အစံုအား ရင္ဆိုင္ရသည့္ အေတြ႕အၾကံဳ ပိုစံုဟန္တူပါတယ္။ သာမန္ လိင္​ကြဲႀကိဳက္ အမ်ိဳးသားမ်ားထက္ ပိုမ်ားတယ္ လို႔ယူဆမိတာပါ။

သိသာထင္႐ွားတဲ့ ျဖစ္ရပ္တစ္ခုကို ၫႊန္းရရင္ ခႏၶာကိုယ္ ပိုမို က်စ္လစ္သြယ္လ်လာျခင္းနဲ႔ ခႏၶာကိုယ္​ပိုမိုထြားႀကိဳင္း ေတာင့္တင္းလာျခင္း ရလဒ္မ်ားဟာ မိန္းမဆန္ေသာ လိင္တူႀကိဳက္အမ်ိဳးသား (gay)မ်ား သို႔မဟုတ္ လွပတဲ့ ႂကြက္သားျပည့္ ခႏၶာကိုယ္​ပိုင္႐ွင္ အမ်ိဳးသားမ်ားအတြက္ စြမ္​းရည္​ျပ ျပကြက္တစ္ခုအသြင္ေဆာင္ေၾကာင္းပါ။
အခ်ိဳ႕ေသာ လိင္တူႀကိဳက္အမ်ိဳးသား ႏွင့္ လိင္တူလိင္ကြဲ ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးႀကိဳက္ႏွစ္သက္ေသာ အမ်ိဳးသားမ်ားဟာ သူတို႔​ေတြ ခႏၶာကိုယ္အေလးခ်ိန္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီးအထူးစိုးရိမ္ စိတ္၀င္စားတတ္ၾကတာကိုးေနာ္။

စာဖတ္သူအေနနဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ပံုရိပ္ သို႔မဟုတ္ အစာစားျခင္းနဲ႔ပတ္သက္ေသာ ေရာဂါ တစ္ခု ရင္ဆိုင္ေနရတယ္ ဆိုပါလ်ွင္ အကူအညီတစ္ခုခုကို ရယူပါ။ စာဖတ္သူ႔ မိသားစုဆရာ၀န္ကို ေျပာျပတာ သို႔မဟုတ္ စိတ္က်န္းမာေရး အတိုင္အပင္ခံ တစ္ဦးဦးနဲ႔ ေဆြးေႏြးၿပီး ကုထံုးေရြးခ်ယ္တာမ်ိဳးေတြ လုပ္ႏိုင္တယ္ မဟုတ္လား။

 ေဆးတလြဲသံုးမိေနျခင္းအတြက္ အကူအညီရယူပါ (Seek help for substance abuse)

အေမရိကန္ျပည္မွာေတာ့ လိင္တူႀကိဳက္အမ်ိဳးသားရဲ႕ ေဆးလိပ္ေသာက္သံုးမႈႏႈန္းသည္ သာမန္ လိင္ကြဲႀကိဳက္အမ်ိဳးသားမ်ား (heterosexual)ထက္ ပိုမိုသေယာင္ထင္ျမင္ရသလို အရက္ေသစာစြဲလမ္းမႈကိစၥမွာလည္း အေျခခံ လူဦးေရထက္ မ်ားေနႏိုင္ဖြယ္ ႐ွိေနပါသတဲ့။

စာဖတ္သူမွာ   ေဆး၀ါး၊မူးယစ္ေဆး၀ါး၊ အရက္ေသစာႏွင့္ ေဆးလိပ္ အစ႐ွိသည္တို႔ကို ပံုမွန္ထက္ ပိုမိုအသံုးျပဳမိေနတယ္ တလြဲစြဲလန္းေနတယ္ဆိုတဲ့ ကိစၥမ်ား ျဖစ္လာပါက အကူအညီရယူဖို႔ သတိျပဳပါ။

ျပည္တြင္းမွာလည္း လိင္တူႀကိဳက္အမ်ိဳးသား (gay)၊ လိင္တူႀကိဳက္ အမ်ိဳးသမီး (Lesbian) ၊ လိင္တူ/လိင္​ကြဲ ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးႀကိဳက္ႏွစ္သက္သူ (bisexual) မ်ားႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ လိင္အသြင္ေျပာင္းလဲ ၀တ္ဆင္သူ (Transgender) မ်ားအတြက္ က်န္းမာေရး ၊ စိတ္က်န္းမာေရးတို႔အတြက္သာမက ေဆးစြဲျခင္း/ေဆးတလြဲသံုးျခင္းမ်ားကို ကုသျပဳျပင္ေပးသည့္ လူထုအေျချပဳ အဖြဲ႔အစည္​း ဌာနေတြ႐ွိေနပါၿပီ။ MMNA က ဦးစီးဦးေဆာင္ စီမံထားတဲ့ ေနရာေတြရွိျပီး ရန္ကုန္မွာဆို ရြာသာႀကီးေဆးရံုမွာ သြားေရာက္ တိုင္ပင္ကုသလို႔ ရေနတာပါ။

အိမ္တြင္းအၾကမ္းဖက္ခံရျခင္းကို အမွတ္ရျခင္း (Recognize domestic violence)

အိမ္တြင္းအႃကမ္းဖက္တဲ့ ကိစၥရပ္သည္ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာအရေကာ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာအရပါ ျဖစ္တည္ေနတဲ့ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရးတစ္ခုအတြင္း႐ွိ မည္သူမဆိုအတြက္ အက်ိဳးသက္ေရာက္ႏိုင္ပါတယ္။ အျခားသူနဲ႔ အရာရာ မွ်ေ၀သံုးစြဲေနရေသာ အေျခအေနႏွင့္ ခြဲျခားဆက္ဆံခံရမွာကို ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ အဆိုပါ အိမ္တြင္းအၾကမ္းဖက္မႈ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို ခံစားရခ်ိန္မွာ လိင္တူႀကိဳက္အမ်ိဳးသား (gay) ေတြဟာ ႏႈတ္ဆိတ္ေနေလ့႐ွိၾကပါတယ္။

အႏိုင္က်င့္ခံ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရးတစ္ခုမွာ က်င္လည္ေနရသူအဖို႔ ၀မ္းနည္းအားငယ္မႈ၊ စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကစိတ္ သို႔မဟုတ္ ေမ်ွာ္လင့္ခ်က္ ကင္းမဲ့တဲ့စိတ္မ်ားျဖင့္ ေနထိုင္ေနၾကရပါတယ္။

စာဖတ္သူဟာ ကိုယ့္လိင္စိတ္တိမ္းၫႊတ္မႈကို ဖံုးကြယ္မထားခ်င္ေတာ့ဘူးဆိုပါက ကိုယ္ထိလက္ေရာက္မႈတစ္ႀကိမ္ ျပဳက်င့္ခံရၿပီးေနာက္ပိုင္း အကူအညီ႐ွာေဖြရပါမယ္။ အိမ္တြင္းအၾကမ္းဖက္မႈ ခံရျခင္း သံသရာကို ျဖတ္ေတာက္ဖို႔အတြက္ ရင္ဆိုင္ေျဖ႐ွင္းတာက တစ္ခုတည္းေသာ နည္းလမ္းျဖစ္ျပီး ျမန္ႏိုင္သမ်ွျမန္ျမန္ လုပ္တာေကာင္းပါတယ္။

ဒါမွမဟုတ္​ အိမ္တြင္းအၾကမ္းဖက္မႈကိုပဲ ဦးတည္ခ်က္ထားခ်င္ရင္ေတာ့ အႏိုင္က်င့္တဲ့အေၾကာင္း တစ္ေယာက္ေယာက္ဖြင့္ေျပာျပလိုက္ပါ။ ယံုၾကည္ရတဲ့ သူငယ္ခ်င္း တစ္ေယာက္ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္မယ္၊ အခ်စ္ခင္ရဆံုးသူတစ္ေယာက္ျဖစ္မယ္၊ က်န္းမာေရး အေထာက္အကူျပဳ ေပးေနသူ ျဖစ္မယ္ သို႔မဟုတ္​ အျခားေသာ
အနီးကပ္ အဆက္​အသြယ္​ ႐ွိသူျဖစ္ႏိုင္တာပဲ။ အိမ္တြင္းအၾကမ္းဖက္မႈ အတြက္ အေၾကာင္းၾကားလို႔ရတဲ့ အေရးေပၚတယ္လီဖုန္းနံပါတ္တစ္ခုကို ေခၚဆိုဖို႔ ေတြးေတာလိုက္တာနဲ႔တင္ စာဖတ္သူကို အႏိုင္က်င့္သူစီက ခြာဖို႔ အစီအစဥ္​ တစ္ရပ္ကို ဖန္တီးရပါမယ္။

ပံုမွန္ က်န္းမာေရး ဂ႐ုစိုက္မႈ ျပဳလုပ္ပါ (Make routine health care a priority)

မိမိရဲ့ ေန့စဥ္ က်န္းမာေရးဂရုစိုက္ ကာကြယ္မွုအတြက္ လိင္တူျခင္းႀကိဳက္တာမုန္းတီးသူမ်ား (homophobia)ကို ရင္ဆိုင္ရမွာ သို႔မဟုတ္  လိင္တူျခင္းႀကိဳက္ႏွစ္သက္မႈကိစၥနဲ႔
အမည္းစက္ထင္မလား ဆိုသည္မ်ားကို စိုးရိမ္စိတ္ ၀င္ခြင့္မျပဳသင့္ပါ။ ဒါဟာ စာဖတ္သူရဲ႕ က်န္းမာေရးအတြက္ အဖိုးအခပဲဗ်ာ။

စာဖတ္သူအတြက္ အရာရာ ျပသတိုင္ပင္လို႔ အဆင္ေျပတဲ့ ဆရာ၀န္တစ္ေယာက္ကို႐ွာပါ။ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ လိင္တူျခင္းႀကိဳက္ႏွစ္သက္သူ (gay) သို႔မဟုတ္ လိင္တူ/လိင္​ကြဲ ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးႀကိဳက္ႏွစ္သက္သူ (bisexual) ျဖစ္ေၾကာင္း ဆန္းစစ္ခြဲျခားကာ ကိုယ္ေတြအသက္အရြယ္၀န္းက်င္ အမ်ိဳးသားမ်ားအတြက္ ဘယ္လို က်န္းမာေရး စစ္ေဆးမႈျပဳ သင့္သလဲ ေမးျမန္းပါ။ ေသြးဖိအား (blood pressure) ၊ ေသြးတြင္း ကိုလက္စထေရာ္ ပမာဏအတိုင္းအတာ(cholesterol) ၊ ပေရာ့စတိတ္ ဂလင္း အေျခအေန(prostate)၊ လိင္ဥေတြရဲ႕ အေနအထား(testicular)ႏွင့္ အူမႀကီးကင္ဆာ(colon cancers) ႐ွိမ႐ွိတို႔လို အ​ေၾကာင္​းအရာေတြမ်ိဳးေပါ့။

စာဖတ္သူဟာ ကာလၾကာ႐ွည္ တြဲေနသူမ႐ွိဘူး၊ ႏွစ္ဦးသား တစ္လင္တစ္မယားစနစ္ မွတ္ယူ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေနသူ မ႐ွိဘူးဆိုသူ တစ္ေယာက္ျဖစ္ပါက လိင္မွတစ္ဆင့္ကူးစက္တတ္ေသာ ေရာဂါမ်ား (STDs) ကူးစက္မႈ႐ွိမ႐ွိ ပံုမွန္ စစ္ေဆးဖို႔ အစီအစဥ္​ ဆြဲထားရပါမယ္။ မိမိစိတ္ထဲက ယံုမွား စိုးရိမ္မိေသာ အျခားက်န္းမာေရး ကိစၥမ်ားကိုလည္း ျပေနၾကဆရာ၀န္အား ေျပာျပ အသိေပးတာ တိုင္ပင္တာမ်ိဳး လုပ္ရပါမယ္။ ခပ္ေစာေစာ ေရာဂါလကၡဏာမ်ား သိ႐ွိေတြ႔မိၿပီး အလ်ွင္အျမန္ ကုသႏိုင္ျခင္းသည္ အသက္႐ွည္႐ွည္ က်န္းက်န္းမာမာ ေနထိုင္ႏိုင္ေရးအတြက္ အေထာက္အပံ့အကူအညီ ျဖစ္ပါသည္။

Alex Aung (28 May 2018)

Ref: Health issues for gay men and men who have sex with men by Mayo Clinic