ေဘးကင္းလံုျခံဳတဲ့ လိင္မႈကိစၥ (Safe Sex) မွာ အဓိက လိုအပ္ခ်က္ႏွစ္ခုပါ၀င္ပါတယ္။ လိင္မွတစ္ဆင့္ ကူးစက္တတ္ေသာ ေရာဂါမ်ား တစ္ဦးမွတစ္ဦး မကူးစက္ေအာင္ ကာကြယ္ေရးနဲ႕ မလိုလားအပ္တဲ့ ကိုယ္၀န္ရသြားျခင္းကို ကာကြယ္ေရးတို႕ျဖစ္ပါတယ္။ သေႏၶတားေဆး မ်ိဳးစံုက ကိုယ္၀န္မရေရးပဲ ကာကြယ္ေပးႏိုင္ျပီး AIDS အပါအ၀င္ လိင္မွတစ္ဆင့္ကူးစက္တတ္ေသာ ေရာဂါမ်ားကို ကာကြယ္မေပးႏိုင္ပါ ဘူး။ ဒီအခ်က္ႏွစ္ခ်က္စလံုးကို အျပည့္အ၀ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္တာက ကြန္ဒံုး(Condom)ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးသံုးကြန္ဒံုးထက္ အမ်ိဳးသားသံုးကြန္ဒံုးက ႏွစ္ခ်က္စလံုးအတြက္ပိုစိတ္ခ်ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကြန္ဒံုးဆိုတာ သံုးတယ္ဆိုရံုနဲ႕မလံုေလာက္ပါဘူး။ အစအလယ္ အဆံုးစနစ္တက်ျဖစ္ေနဖို႕ မျဖစ္မေန လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါမွ အထိေရာက္ဆံုး ကာကြယ္မႈေပးႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ေနာက္ဆံုးမွာ ေလ့လာမႈ မ်ားအရ လိင္ဆက္ဆံရာမွာ ကြန္ဒံုးသံုးသူ အမ်ိဳးသား ၄ဦးမွာ တစ္ဦးဟာ စနစ္တက် သံုးစြဲမႈမရွိတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မျဖစ္ သင့္တာ မျဖစ္ေအာင္ သတိျပဳဆင္ျခင္စရာ အႏၲရာယ္အရွိဆံုးနဲ႕ အမ်ိဳးသားမ်ား က်ဴးလြန္တတ္တဲ့ ကြန္ဒံုးအမွား(၉)ခ်က္ကို ေဖာ္ျပေပး လိုက္ပါတယ္။
အမွား (၁) ပ်က္စီးခ်ိဳ႕ယြင္းမႈကို မစစ္ျခင္း
သံုးခါနီးမွာ မိမိသံုးစြဲမယ့္ကြန္ဒံုးဟာ ျမင္ႏိုင္တဲ့ေပါက္ျပဲခ်ိဳ႕ယြင္းမႈမ်ား ရွိေနမလားလို႕ စစ္ေဆးမႈ၈၀%ေလာက္ေသာ လူမ်ားမွာ မရွိၾကတာ ဟာ အေျခခံအက်ဆံုး၊ အၾကီးဆံုးျပႆနာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေပၚယံအိတ္အခြံ႕ရဲ႕ေပါက္ျပဲမႈမရွိတဲ့ အေနအထားကို အရင္ဆံုး စစ္ ေဆးသင့္ပါတယ္။ အကယ္၍ အိတ္ခြံေပါက္ျပဲမႈရွိေနရင္ အတြင္းမွာပါရွိေနႏိုင္လို႕ အဲဒီကြန္ဒံုးကို မသံုးသင့္ပါဘူး။ အတြင္းမပ်က္စီး ေလာက္တဲ့အေပါက္ေသးေသးေလးရွိေနတယ္ဆိုရင္လည္း မသံုးပါနဲ႕။ ျပင္ပေလ၀င္ထားရင္ အတြင္းမွာပါတဲ့ ေခ်ာဆီေျခာက္ခမ္းမႈရွိကာ သံုးလိုက္တာနဲ႕ေပါက္ျပဲသြားႏိုင္လို႕ပါ။ ပါးစပ္နဲ႕ကိုက္ေဖာက္တာ၊ ဓား၊ကက္ေၾကး၊အခြၽန္စတာေတြနဲ႕ ထိုးေဖာက္တာ လံုး၀မလုပ္သင့္ပါ။ အိတ္မွာပါတဲ့ အရာအတိုင္းသာေဖာက္သင့္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ လက္စြပ္၀တ္ထားတဲ့ လက္နဲ႕ေဖာက္မယ္ဆိုရင္ သတိထားပါ။
အမွား (၂) သက္တမ္းကုန္ဆံုးရက္ကို မစစ္ေဆးျခင္း
ကြန္ဒံုးတစ္ခုရဲ႕အသက္ဟာ သက္တမ္းကုန္ဆံုးရက္ (Expiry Date) မလြန္ေသးျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ သက္တမ္းကုန္ဆံုးရက္လြန္ေနျပီဆိုရင္ ဘယ္ေလာက္အမ်ိဳးအစားေကာင္းတဲ့ ကြန္ဒံုပဲျဖစ္ျဖစ္သံုးစြဲရန္ မသင့္ေတာ္ေတာ့ပါဘူး။ အကယ္၍သက္တမ္းကုန္ဆံုးရက္ ဖတ္မရေအာင္ ပ်က္ေနတာ (သို႕) မပါဘဲ ထုတ္လုပ္တဲ့ရက္စြဲ (MFD) ပဲပါတာဆိုရင္လည္း ၅ႏွစ္အတြင္းသာ သံုးသင့္ပါတယ္။ အေရးၾကီးတဲ့အခ်က္ တစ္ခ်က္အေနနဲ႕ေျပာရရင္ ကြန္ဒံုးကိုသိုေလွာင္သယ္ေဆာင္တဲ့ ေနရာဟာအက်ႌအိတ္ကပ္၊ ပိုက္ဆံအိတ္စတဲ့ အပူခ်ိန္ျမင့္တဲ့ေနရာေတြ မျဖစ္သင့္ပါဘူး။ အခန္းအပူခ်ိန္ထက္ ပိုျမင့္တဲ့ေနရာမ်ား၊ ေနေရာင္တိုက္ရိုက္ထိေတြ႕မႈရွိတဲ့ ေနရာမ်ားမွာ သိုမွီးမထားသင့္သလို အဲသလိုထားတဲ့ ဆိုင္ေတြကလည္း မ၀ယ္ယူမိေအာင္ သတိထားပါ။
အမွား(၃) ေနာက္က်ျပီးမွ သံုးျခင္း
လူငယ္ေတြရဲ႕ ၄၃%ဟာ ဦးဆံုးအဂၤါႏွစ္ခုပြတ္သပ္ထိေတြ႕ျပီးမွ ကြန္ဒံုးစစြပ္တတ္ၾကေၾကာင္း အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားမွာ လုပ္ခဲ့တဲ့စစ္တမ္း ေတြအရ သိရပါတယ္။ ဒါဟာ လိင္မွတစ္ဆင့္ကူးစက္တတ္တဲ့ အသည္းေရာင္အသား၀ါေရာဂါ၊ လိင္အဂၤါၾကြက္ႏို႕၊ HIV စတဲ့ပိုးမ်ား ကူးစက္ရန္ အရမ္းနီးစပ္သလို အမ်ိဳးသားရဲ႕ သုတ္ရည္က စိမ့္ထြက္ေနျပီဆိုရင္ ကိုယ္၀န္ရသြားႏိုင္စြမ္းလည္း ရွိတာမို႕ မလုပ္သင့္ပါဘူး။ လံုး၀ထိေတြ႕ဆက္ဆံမႈ မလုပ္ရေသးခင္ကတည္းက ၾကိဳတင္ကာကြယ္ထားပါ။
အမွား(၄) ေလဟာနယ္မခ်န္ျခင္း
ကြန္ဒံုးစြပ္ခ်ိန္ ထိပ္ပိုင္းေနရာေလးကို ေလမခိုေအာင္ လက္နဲ႕အသာဖိထားရမယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္း အညႊန္းစာရြက္မွာပါေပမဲ့ သံုးစြဲသူ ၅ဦၤးမွာ ၂ဦးက မလိုက္နာတတ္ၾကေၾကာင္း စစ္တမ္းမ်ားအရ သိရပါတယ္။ ဒီအထဲ သင္မပါဖို႕အေရးၾကီးပါတယ္။ အဲဒီလို ေနရာလြတ္ ခ်န္မထားဘူးဆိုရင္ လြယ္ကူစြာျပဲသြားတတ္ပါတယ္။
အမွား(၅) ေျပာင္းျပန္၀တ္မိတတ္ျခင္း
ေသခ်ာမသံုးတတ္လို႕ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျပီးျပီးေရာ လုပ္လုိက္တဲ့အတြက္လည္းေကာင္း ကြန္ဒံုးကို ေျပာင္းျပန္သံုးစြဲမိတတ္ပါတယ္။ ဒီအခါမွာ ကြၽတ္ထြတ္သြားႏိုင္တဲ့ျပႆနာရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လိပ္ထားတဲ့ဘက္ကို အေပၚက ျမင္ရသလား ေသခ်ာၾကည့္ျပီးမွ အသံုးျပဳ သင့္ပါတယ္။
အမွား(၆) ေခ်ာဆီမ်ား ျဖည့္စြက္အသံုးျပဳျခင္း
ကြန္ဒံုးထဲမွာပါတဲ့ ေခ်ာဆီေၾကာင့္အဆိုပါကြန္ဒံုး မေပါက္ျပဲေစႏိုင္ေပမယ့္ မိမိသေဘာနဲ႕ မိမိဘာမွန္းမသိတဲ့ ဂ်ယ္လ္ေတြ၊ မ်က္ႏွာလိမ္း ကရင္မ္၊ ကိုယ္လိမ္းကရင္မ္၊ လိုးရွင္း၊ ေခါင္းလိမ္းဆီ၊ တံေတြး စတာေတြကို ျဖည့္စြက္အသံုးျပဳျခင္းေၾကာင့္ ကြန္ဒံုးေပါက္ျပဲျခင္း ၾကံဳရႏိုင္ ပါတယ္။ ေရအေျခခံ (သို႕) ဆီလီကြန္ကေန ထုတ္လုပ္ထားတဲ့ေခ်ာဆီ (water-based or silicone lubricants) ေတြျဖစ္တဲ့ ဂလစ္ဆရင္း ေခၚအလွဆီ၊ K-Y Jelly စတာေတြကိုပဲ ေရြးခ်ယ္အသံုးျပဳသင့္ျပီး ဘာမွထပ္မထည့္ျခင္းကေတာ့ အႏၲရာယ္အကင္းဆံုးနည္းလမ္းလို႕ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
အမွား (၇) မိမိႏွင့္မသင့္ေတာ္ေသာအရြယ္အစားကို ေရြးခ်ယ္မိျခင္း
ကြန္ဒံုးကြၽတ္သြားတယ္ဆိုတဲ့ကိစၥရဲ႕ ၁၃%ေလာက္ဟာ မိမိနဲ႕မေတာ္တဲ့အရြယ္အစား(သို႕) မိမိနဲ႕မသင့္ေတာ္တဲ့ ပံုေဖာ္ထားေသာ ကြန္ဒံုး ကို သံုးလိုက္မိလို႕ျဖစ္ေၾကာင္းစစ္တမ္းေတြအရသိရပါတယ္။ ဒီအခ်က္ကို အထူးသျဖင့္ အမ်ိဳးသားအဂၤါပံုမွန္ထက္ေသးသူ၊ ၾကီးသူမ်ား သတိထားသင့္ပါတယ္။ တကယ္သံုးဖို႕စိတ္ကူးရွိရင္ အားလပ္ခ်ိန္မွာ မတူညီတဲ့ ကြန္ဒံုးအမ်ိဳးအစား၊ အရြယ္အစားမ်ိဳးစံုကို စမ္းသပ္ၾကည့္ ရင္ ပိုအႏၲရာယ္ကင္းေၾကာင္း ပညာရွင္မ်ားက အၾကံျပဳထားပါတယ္။
အမွား (၈) ႏွစ္ထပ္ (သို႕) ႏွစ္ခုတစ္ျပိဳင္နက္သံုးျခင္း
အခ်ိဳ႕စံုတြဲေတြက အကာအကြယ္ကို ႏွစ္ဆတိုးေစခ်င္လို႕ အမ်ိဳးသားသံုးကြန္ဒံုး ႏွစ္ခုကို တစ္ျပိဳင္နက္စြပ္ျပီးသံုးၾကပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ အမ်ိဳးသားကလည္း အမ်ိဳးသားသံုးကြန္ဒံုး၊ အမ်ိဳးသမီးကလည္း အမ်ိဳးသမီးကြန္ဒံုး တစ္ျပိဳင္တည္စြပ္ျပီး ဆက္ဆံၾကပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ အေပ်ာ္အပါးကိစၥေတြမွာ မိန္းကေလးကို ေရာဂါစိတ္မခ်လို႕ အမ်ိဳးသားအခ်ိဳ႕႕ ႏွစ္ထပ္သံုးတတ္ၾကပါတယ္။ ဒါဟာ အင္မတန္ မွားယြင္းတဲ့ အျပဳအမူျဖစ္ပါတယ္။ အေျမႇးပါးႏွစ္ထပ္ပြတ္အားေၾကာင့္ condom failure ရသြားတတ္ပါတယ္။
အမွား (၉) တိရစၳာန္သားေရနဲ႕ လုပ္ထားေသာ ကြန္ဒံုးမ်ားသံုးျခင္း
အခ်ိဳ႕ေသာ ကြန္ဒံုးအမ်ားစုကို လုပ္ထားတဲ့ ရာဘာေစး(Latex) နဲ႕ ဓာတ္မတည့္ဘဲ အလာ့ဂ်စ္ျဖစ္တတ္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ရာဘာကြန္ဒံုးေတြက အထိအေတြ႕ေက်နပ္မႈအျပည့္အ၀ မေပးႏိုင္လို႕ေသာ္လည္းေကာင္း သိုးသားေရနဲ႕လုပ္ထားတဲ့ ကြန္ဒံုး(Sheepskin/Lambskin Condoms) ေတြကို ရွာၾကံသံုးစြဲတတ္ၾကပါတယ္။ သိုးသားေရကြန္ဒံုးေတြဟာ အမ်ိဳးသားသုတ္ပိုးကိုသာ ျဖတ္သန္းမသြားေအာင္ တားဆီးႏိုင္ေပမယ့္ HIV ဗိုင္းရပ္စ္ကိုေတာ့ မတားဆီးႏိုင္ပါဘူး။ အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ သူ႕မွာပါတဲ့ အေပါက္ ေလးေတြကေသးေပမယ့္ HIV ပိုးကျဖတ္သန္း၀င္ႏိုင္ေလာက္ေသးလို႕ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္သေႏၶတားဖို႕တစ္ခုတည္းဆိုရင္ေတာ့ သိုး သားေရကြန္ဒံုးကိုအသံုးျပဳႏိုင္ျပီး သေႏၶေကာ၊ေရာဂါေတြပါ ကာကြယ္ဖို႕ဆိုရင္ေတာ့ မသံုးသင့္ဘူးဆိုတာပါပဲ။ Latex နဲ႕ဓာတ္မတည့္ရင္ ေပၚလီယူရီသိန္း(Polyurethane) ၊ ေပၚလီအိုင္စိုပရင္း(Polyisoprene) အသားေတြနဲ႕လုပ္ထားတာေတြ ရွာ၀ယ္သံုးလို႕ရပါတယ္။
ေဒါက္တာ သီဟသစ္
Credit: www.people.com.mm
No comments:
Post a Comment