လိင္တူခ်င္း ႏွစ္သက္မႈ Homosexuality ဟာ စိတ္ေရာဂါတစ္ခုမဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ Homosexuality ရွိေနျခင္းေၾကာင့္ ၾကံဳေတြ႕ရတဲ့ ခြဲျခားဆက္ဆံခံရမႈ၊ ႏွိမ့္ခ်မႈ၊ လိင္တူခ်င္း(ေယာက္်ားခ်င္း) ကရြံ႕ေၾကာက္ျခင္းခံရမႈေတြကေတာ့ မိန္းမလ်ာမ်ား၊ ေယာက္်ားလ်ာမ်ားနဲ႕ Bisexual မ်ားရဲ႕ က်န္းမာေရးကို မေကာင္းတဲ့အက်ိဳးေတြ သက္ေရာက္ေစပါတယ္။ လူမႈေရးဆိုင္ရာ စည္းျခားခံရျခင္းရဲ႕ဆိုးက်ိဳးကို ဆယ္ေက်ာ္သက္နဲ႕အရြယ္ေရာက္သူ မိန္းမလ်ာမ်ားမွာေတြ႕ရျပီး သုေတသနအရ မိန္းမလ်ာေတြမွာ စိတ္က်န္းမာေရးျပႆနာျဖစ္ပြားမယ့္ အခြင့္အလမ္း ပိုမိုျမင့္မားေနေၾကာင္းေတြ႕ရတယ္။ သုေတသနေတြအရ ပံုမွန္အမ်ိဳးသားေတြ နဲ႕ ႏႈိင္းယွဥ္ ရင္ ျမီးေကာင္ေပါက္အရြယ္နဲ႕ ငယ္ရြယ္သူမိန္းမလ်ာမ်ားဟာ အဓိကစိတ္က်ေရာေဂါ Major Depression ၊ စိတ္က်စိတ္ၾကြေရာဂါ (Bipolar Disorder) ႏွင့္ေယဘုယ် စိုးရိမ္ေသာကေရာဂါ(Generalized Anxiety Disorder) ခံစားရႏိုင္တဲ့ အႏၲရာယ္အခြင့္အလမ္းပိုမိုမ်ားျပားေၾကာင္းေတြ႕ရပါတယ္။ဒါ့အျပင္ မိန္းမလ်ာေတြဟာ စိတ္က်န္းမာေရးျပႆနာရွိျခင္းနဲ႕ ဆက္စပ္ခံစားရတဲ့ က်န္းမာေရးျပႆနာမ်ား ဥပမာ - မူးယစ္ေဆး၀ါးႏွင့္ စိတ္ကို ေျပာင္းလဲေစေသာ ေဆး၀ါးမ်ား ပိုမိုသံုးစြဲဖြယ္ရွိျခင္း၊ သတ္ေသျခင္း ပိုမိုျပဳလုပ္ႏိုင္ဖြယ္ရွိျခင္းတို႕ျဖစ္ပါတယ္။ မိန္းမလ်ာေတြဟာ သာမန္ အမ်ိဳးသားေတြထက္ မိမိကိုယ္မိမိ သတ္ေသရန္ ၾကံစည္မႈပိုမ်ားျပီး သတ္ေသရန္ ၾကံစည္မႈေအာင္ျမင္သြားျခင္းကလည္း ပိုမ်ားပါတယ္။ HIV ေရာဂါပိုးရဲ႕ေၾကာက္မက္ဖြယ္ရာေကာင္းမႈကလည္း မိန္းမလ်ာေတြကို ေျခာက္လွန္႕ေနျပီး စိတ္က်န္းမာေရးျပႆနာကို ေပးႏိုင္ပါ တယ္။ ဥပမာ - သူနဲ႕လိင္ဆက္ဆံဖူးသူ၊ ပတ္သက္ဖူးသူ အမ်ိဳးသားတစ္ဦးဦးတြင္ HIV ပိုးရွိေနျခင္း၊ HIV ေၾကာင့္ ေသဆံုးျခင္းကို သိရ သည့္အခါ ဒါမွမဟုတ္ သူကိုယ္တိုင္မွာ HIV ပိုးရွိေနတဲ့အခါ စိတ္က်န္းမာေရးျပႆနာေတြ ခံစားရႏိုင္ပါတယ္။
ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေဖာ္ျပမလား
သူဟာ လိင္တူခ်င္း စံုမက္သူတစ္ဦး(မိန္းမလ်ာ)ျဖစ္ေၾကာင္း အျခားသူေတြ မသိရွိေအာင္ ဖံုးထားရတဲ့အခါ၊ သူ႕ရဲ႕အေၾကာင္းကို အျခားသူ ေတြကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း သိေစခ်င္ေပမယ့္ ေျပာရမွာကို ေၾကာက္ရြံ႕ေနတာေတြဟာ မိန္းမလ်ာတစ္ဦး ခံစားရေလ့ရွိတဲ့ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားျဖစ္ ပါတယ္။ ေလ့လာမႈေတြအရ မိန္းမလ်ာျဖစ္ေၾကာင္း ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းထုတ္ေဖာ္ေနထိုင္သူဟာ ပုန္းကြယ္ေနသူေတြထက္ပိုျပီး က်န္းမာေရး ေကာင္းေၾကာင္းေတြ႕ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေနထိုင္တဲ့အခါ ၾကံဳေတြ႕လာရႏိုင္တာေတြကို အဆိုးျမင္စိတ္နဲ႕ လက္ခံရင္ ပုန္း ကြယ္ေနသူထက္ စိတ္က်န္းမာေရး ျပႆနာပိုျပီး ၾကံဳေတြ႕ရႏိုင္ပါတယ္။ ဆိုလိုတာကေတာ့ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေနထိုင္ဖို႕ ဆံုးျဖတ္ျပီးတဲ့ အခါ ခံႏိုင္ရည္ရွိဖို႕၊ အေကာင္းျမင္စိတ္ထားရွိဖို႕၊ ေပ်ာ္ရႊင္ေအာင္ျမင္ေအာင္တည္ေဆာက္တတ္ဖို႕လိုအပ္ပါတယ္။
စိတ္က်န္းမာေရးေကာင္းမြန္ေစေအာင္ ထိန္းသိမ္းထားရန္ ဘာလုပ္ရမလဲ
မိန္းမလ်ာတစ္ေယာက္ရဲ႕ ေန႕စဥ္ဘ၀မွာ ၾကံဳေတြ႕ရတဲ့ ဖိစီးမႈေတြကို ရင္ဆိုင္ဖို႕ မိသားစုနဲ႕ မိတ္ေဆြေတြရဲ႕ ကူညီေထာက္ပံ့မႈ လိုအပ္ပါ တယ္။ မိသားစုနဲ႕ သူငယ္ခ်င္းမ်ားထံမွ လူမႈေရးေထာက္ပံ့မႈ (အားေပးကူညီမႈ၊ အေဖာ္အေပါင္းျပဳေပးမႈ၊ ခင္မင္မႈ၊ ေမတၲာ) မရရွိခဲ့ရင္ လူ႕ အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း လူမႈေရး၊ အားကစား၊ ဘာသာေရးနဲ႕ အျခားအဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွာ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ပါ။
စိတ္က်န္းမာေရးႏွစ္သိမ့္ ေဆြးေႏြးမႈနဲ႕ ေထာက္ပံ့ကူညီမႈျပဳလုပ္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြဟာ မိန္းမလ်ာမ်ား အထူးသျဖင့္ စိတ္က်ေရာဂါ၊ စိုးရိမ္ေသာကေရာဂါ၊ အျခား စိတ္က်န္းမာေရးျပႆနာမ်ား ခံစားေနရတဲ့ မိန္းမလ်ာမ်ားအတြက္ အထူးအသံုး၀င္ပါလိမ့္မယ္။ မိန္းမလ်ာအမ်ားစုဟာ ခဲြျခားဆက္ဆံခံရ မွာကို ေၾကာက္ရြံ႕တာေၾကာင့္ စိတ္က်န္းမာေရးျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ကုသမႈကို မခံယူတာမ်ားပါတယ္။
မိန္းမလ်ာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ သာမန္လူပဲျဖစ္ျဖစ္ စိတ္က်န္းမာေရးျပႆနာတစ္ခုခု ခံစားေနရျပီဆိုရင္ေတာ့ စိတ္က်န္းမာေရးဆရာ၀န္နဲ႕ျပသသင့္ ပါတယ္။ အေကာင္းျမင္စိတ္၊အရွိကို အရွိအတိုင္း လက္သင့္ခံတဲ့စိတ္၊ အမ်ားအက်ိဳးေဆာင္လိုေသာ ပရဟိတစိတ္မ်ားထားရွိျခင္း၊ အတတ္ပညာ၊ အသိပညာမ်ားကို အျမဲမျပတ္ဆည္းပူျခင္း၊ တက္တက္ၾကြၾကြေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ေနထိုင္ျခင္း၊ ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္းမ်ားကို အေကာင္းျမင္စိတ္ထားေပးျခင္း၊ စိတ္က်န္းမာေရးျပႆနာတစ္ခုခု ရရွိလာခဲ့ရင္လည္း တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးကာ ကြၽမ္းက်င္သူႏွင့္ကုသမႈ ခံယူျခင္းတို႕ျဖင့္ လက္ရွိဘ၀ကို အေကာင္းဆံုး ေက်ာ္ျဖတ္သြားႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
Ref: Health Digest Journal Vol. (9), No (34) 11-7-2012
No comments:
Post a Comment