(ကလာမိုင္ဒီးယား) နဲ႔ (ဂႏိုးရီးယား) ျခားနာခ်က္

"စစ္ေျမျပင္ထြက္သူမ်ား ေအာက္မွာ ဝါးခြ်န္ေထာင္ေခ်ာက္ရွိတာ သတိျပဳၾကပါ။"

Mon, Jan 28, 2013 at 5:44 AM
အသက္ ၃ဝ၊ အမ်ိဳးသား၊ အိမ္ေထာင္မရွိပါ။ (႕႕႕႕႕) မွာ ေနပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ့္မွာ ဆီးပူတာ၊ ဆီးသြားရင္ နည္းနည္းနာတာနဲ႔ အဂၤါထိပ္က အရည္ထြက္တာ ၃ ရက္ေလာက္ ၾကာပါျပီ။ အဲဒါ Chlamydia နဲ႔ Gonorrhea ဘယ္ဟာ ျဖစ္ႏိုင္လဲ သိခ်င္ပါတယ္။ အခုရက္ပိုင္း အဲလိုျဖစ္လာေတာ့ အင္တာနက္မွာ ဆရာ့ေဆာင္းပါးေတြကို ဖတ္ရပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ျဖစ္ေနတာကို Chlamydia နဲ႔ Gonorrhea ဘယ္ဟာမွန္း မခန္႔မွန္း တတ္ဘူး ျဖစ္ေနလို႔ပါ။ ေရာဂါလကၡဏာေတြ ဘာကြဲျပားလဲ။ ဘယ္လိုစစ္ေဆးရင္ သိႏိုင္လဲ။ အဲဒီေရာဂါ ၂ ခု အတူရွိႏိုင္လား။ တစ္ခုျဖစ္တယ္လို႔ သံသယရွိရင္ ေနာက္တစ္ခုကိုပါ ကုဖို႔လိုအပ္မလား။ စစ္ေဆးျပီးမွ ကုရမလား။ စစ္ေဆးမယ္ဆိုရင္ ဘယ္မွာ စစ္ေဆးရမလဲ။ တစ္ကယ္လို႔ ကုမယ္ဆိုရင္ ၂ ခုစလံုးအတြက္ ကာမိေအာင္ ေဆးေသာက္ဖို႔လိုမလား။ ဘာေဆးေတြ ေသာက္ဖို႔လိုမလဲ သိခ်င္ပါတယ္။

Chlamydia (ကလာမိုင္ဒီးယား)
အျဖစ္မ်ား လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါတခုျဖစ္တယ္။ Chlamydia trachomatis (ဗက္တီးရီးယား) ကေနကူးတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ မ်ိဳးပြါးလမ္းအဂၤါေတြကို ေျပာင္းလဲသြားေးတယ္။ မိန္းကေလးမွာ မသိ မသာေလးျဖစ္ျဖစ္ ဘာမွ မခံစားရဘဲကေန ဆိုးဝါးတာေတြျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ဥပမာ ေနာင္မွာ ကေလးမရတာအထိျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေယာက္်ားေတြမွာ (ဂႏိုးရီးယား) လိုဘဲ အရည္ဆင္းႏိုင္တယ္။

၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္ ေလ့လာခ်က္အရ (ကလာမိုင္ဒီးယား) လူနာေပါင္း ၉၂၉၄၆၂ ေယာက္ နဲ႔ (ဂႏိုးရီးယား) လူနာေပါင္း ၃၃ဝ၁၃၂ ေယာက္ ရွိခဲ့တယ္။ စာရင္းမဝင္တာကလဲ အေတာ္ၾကီးမ်ားမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းပါတယ္။ ဘာမွမခံစားရလို႔ေရာ၊ ေဆးမမစ္လို႔ပါ ျဖစ္တယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ေဆးမစစ္ဘဲေဆးကုၾကတာက မ်ားတယ္။ အေကာင္းဆံုးခန္႔မွန္းခ်က္က တႏွစ္မွာ အေမရိကန္ ၂.၈ သန္း (ကလာမိုင္ဒီးယား) ေရာဂါ  ကူးစက္ေနၾကတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာပိုမ်ားတယ္။ သူတို႔အေဖၚေတြက ေဆးမကုၾကလို႔ ကူးလာတာျဖစ္တယ္။

(ကလာမိုင္ဒီးယား) ဟာ ဗဂ်ိဳင္းနား၊ စအို၊ ပါးစပ္လမ္းေတြကို လိင္ဆက္ရာမွာသံုးရင္ ကူးစက္လာႏိုင္တယ္။ ပိုးရွိေနတဲ့ မိခင္ကေန ေမြးလာမဲ့ ကေလးကိုလဲ ကူးႏိုင္တယ္။ ဘယ္သူမဆို လိင္ဆက္ဆံမႈျပဳရင္ ကူးစက္ လာႏိုင္တယ္။ ဆက္ဆံဘက္ မ်ားေလေလ ကူးစက္ခံရႏိုင္ေခ်မ်ားေလေလ။ မိန္းကေလးအသက္ငယ္ေသးရင္ သူတို႔ရဲ႕ သားအိမ္အဝက အျပည့္အဝ မဖြံထြားေသးတာမို႔ ပိုျပီးကူးစက္ခံရႏိုင္တယ္။ အမ်ိဳးသမီး ၄ ပံု ၃ ပံု နဲ႔ ေယာက္်ား ၂ ပံု ၁ ပံုဟာ ပိုးဝင္ေနေပမဲ့ ဘာမွ မခံစားၾကရဘူး။ ပိုးရွိေနသူနဲ႔ လိင္ဆက္ဆံမိရင္ ၁ ပါတ္ကေန ၃ ပါတ္အၾကာမွာ ေရာဂါလကၡဏာေတြစမယ္။

မိန္းမေတြမွာ ျဖစ္လာမွာက သားအိမ္ဝနဲ႔ ဆီးထြက္ျပြန္မွာျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဗဂ်ိဳင္းနာကေန တခုခုဆင္းမယ္။ ဆီးပူ-ဆီးေအာင့္မယ္။ ပိုးက အထက္ဆက္ကူးရင္ သားအိမ္၊ သားအိမ္ျပြန္ေတြေရာင္မယ္။ ဗိုက္ေအာက္ပိုင္း (ဆီးစပ္)၊ ခါး ေနရာနာမယ္။ ဆိုးလာရင္ ဆက္ဆံတဲ့အခါ နာစရာမဟုတ္ဘဲနာမယ္။ ၾကားရက္ေသြးဆင္းမယ္။ ေယာက္်ားဆိုရင္ လိင္တံအဝကေန တခုခုဆင္းမယ္။ ဆီးသြားရင္ပူစပ္မယ္။ မိန္းမျဖစ္ျဖစ္ ေယာက္်ားျဖစ္ျဖစ္ စအိုကိုလိင္ဆက္ရာမွာ အသံုးခ်ခံရရင္ အစာေဟာင္းအိမ္ဆီဆက္ျပီး ကူးစက္ႏိုင္တယ္။ စအိုကေန အရည္ဆင္းမယ္။ ေသြးဆင္းမယ္။ နာမယ္။ ပါးစပ္ကို လိင္ဆက္ဆံရာမ်ာသံုးရင္ တဖက္အေဖၚရဲ႕လိင္အဂၤါမွာပိုးရွိေနရင္ ကူးစက္ျပီး လည္ေခ်ာင္းကို ကူးစက္လာႏိုင္တယ္။

ေဆးမကုဘဲေနရင္ ဘာေတြဆက္ျဖစ္လာႏိုင္သလဲ။ ေရတို-ေရရွည္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ မိန္းမေတြမွာ Pelvic inflammatory disease (PID) တင္ပါးဆံုတြင္း အဂၤါေတြ ေရာင္တာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ သားအိမ္၊ သားအိမ္ျပြန္ နဲ႔ ေဘးက (တစ္ရွဴး) ေတြကို ရာသက္ပန္ပ်က္စီးေစႏိုင္တယ္။ နာတာရွည္ နာေနမယ္။ ဖ်ားမယ္။ ကေလးမရႏိုင္ဘူး၊ သားအိမ္ျပင္ပသေႏၶတည္တာ ပိုအျဖစ္မ်ားတယ္။ တျခား မိန္းမေတြထက္ HIV ျဖစ္ဘို႔ ၅ ဆပိုတယ္။ ေယာက္်ားေတြမ်ာေတာ့ ဆက္တြဲျဖစ္တာနည္းတယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ Epididymis က်ားအေၾကာ ေရာင္မယ္။ နာမယ္၊ ေရာင္မယ္၊ ရွားရွားပါးပါး ကေလးမရျဖစ္ေစမယ္။ အဆစ္၊ အေရျပား၊ မ်က္စိကုိ ကူးတာလဲ ရွားတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္ဒီပိုးဝင္ရင္ ကေလးေစာေမြးႏိုင္တယ္။ ေမြးလာတဲ့ကေလး Conjunctivitis မ်က္စိနဲ႔ Pneumonia အသက္ရွဴလမ္းေရာဂါရႏိုင္တယ္။

ဆီး၊ ဆင္းတဲ့အရည္ေတြကို ဓါတ္ခြဲခန္းမွာ စမ္းလို႔ရတယ္။

Chlamydia ကို ကုသရတာ မခက္ပါ။
• Azithromycin 1 gm တခါတည္းေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Azithromycin 500mg ပဌမေန႔၊ 250mg တေန႔တၾကိမ္နဲ႔ ေနာက္ထပ္ ၃ ရက္၊ ဒါမွမဟုတ္
• Doxycycline 100 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၇-၁၄ ရက္ေသာက္ပါ။
• Tetracycline 250-500 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ၁၄ ရက္၊ Rosaramicin ေဆးေတြကို 95% ေပ်ာက္မယ္။
• Erythromycin 250-500-800 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ၇ ရက္။ ေဆးေပးတာ ၇၇-၁ဝဝ% ေပ်ာက္တယ္။
• Ciprofloxacin ေပးတာ ၆၃-၉၂% ေပ်ာက္တယ္လို႔ သုေတသနတခုက ေတြ႔ျပီး ေနာက္တခုက မေတြ႔ရဘူး။
• ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ကို Azithromycin တခါထဲ ေပးတာက Erythromycin x 7 days ေပးတာထက္ ပိုေကာင္းတယ္။
• HIV-positive ရွိေနလဲ ေဆးကေတာ့ အတူတူပါဘဲ။

ဘယ္လိုကာကြယ္မလဲ
လိင္မဆက္ဆံဘဲေနတာကေတာ့ အကင္းဆံုးျဖစ္တယ္။ ဆက္ဆံရင္လဲ (ကြန္ဒြမ္) သံုးပါ။ လူအမ်ားစုကို တႏွစ္တခါ စုျပီးေဆးစစ္တာေကာင္းတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္တိုင္း စစ္သင့္တယ္။ ကိုယ့္မွာ ေျပာခဲ့တဲ့ လကၡဏာ တခုခုရွိေနရင္ ကိုယ့္အေဖၚကို ေျပာျပပါ။ ေရွာင္ပါ။ ေဆးေသာက္ေနတံုးမွာ လိင္ဆက္ဆံတာကို တပါတ္ ေရွာင္ေနသင့္ၾကတယ္။ တေယာက္ကိုေဆးကုရင္ သူ႔အေဖၚကိုပါ ေဆးစစ္ျပီး ကုသ သင့္တယ္။ ေဆးကုေနတံုး ဆက္ဆံမႈ ေရွာင္ေနရမယ္။

Gonorrhea (ဂႏိုးရီးယား)
(STD) လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါ တခုျဖစ္တယ္။ Neisseria gonorrhoeae ေခၚတဲ့ (ဗက္တီးရီးယား) ကေန ျဖစ္ေစတယ္။ ပူေႏြး၊ စြပ္စိုရာမွာ ေပါက္ပြါးၾကတယ္။ က်ား-မ လိင္လမ္းေနရာေတြ၊ ပါးစပ္၊ စအို။ လည္ေခ်ာင္းေတြမ်ာ ေနႏိုင္-ကူးႏိုင္တယ္။ မေအကေန ကေလးကိုလဲ ဗဂ်ိဳင္းနာလမ္းကေန ေမြးရင္ ကူးစက္လာႏိုင္တယ္။ ေယာက္်ားေတြမွာ ပိုးရွိေနေပမ့ံ ဘာမွ မျဖစ္တာလဲရွိတယ္။ လကၡဏာေတြက ပိုးရွိသူနဲ႔ လိင္ဆက္ဆံအျပီး ၂-၅ ရက္ ေနရင္ေပၚတယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ တလေနမွသာေပၚတယ္။ ဆီးပူမယ္၊ အျဖရည္၊ အဝါရည္၊ ခပ္စိမ္းစိမ္ရည္ ဆီးလမ္းကဆင္းမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆီးပူ-ေညာင္းက်လို႔ အရပ္ေခၚေခၚတယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ က်ားအေစ့ေရာင္နာမယ္။

မိန္းမေတြမွာ လာျဖစ္ရင္ သိပ္မသိသာလွဘူး။ မခံစားရတာလဲရွိတယ္။ ခံစားရႏိုင္တာေတြက ဆီးပူ၊ အျဖဴဆင္း၊ ၾကားရက္ ေသြးဆင္းတာေတြျဖစ္တယ္။ ေယာက္်ားျဖစ္ျဖစ္ မိန္မျဖစ္ျဖစ္ စအိုကိုကူးစက္ရင္ စအိုက တခုခုဆင္းမယ္။ ယားမယ္။ နာမယ္။ ေသြးဆင္းမယ္။ ဝမ္းသြားရင္ နာမယ္။ လည္ေခ်ာင္းမ်ာျဖစ္ရင္ လည္ေခ်ာင္းနာမယ္။ ေဆးမကုဘဲေနရင္ ေယာက္်ားျဖစ္ျဖစ္ မိန္မျဖစ္ျဖစ္ ဆိုးဝါးတာေတြ ဆက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ မိန္းမေတြမွာ (PID) တင္ပါးဆံုတြင္း အဂၤါေတြေရာင္တာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အဲလိုအမ်ိဳးသမီးေပါင္း အေမရိကားမွာ တႏွစ္တႏွစ္ တသန္းေလာက္ ရွိတယ္။ ေယာက္်ားေတြမွာ Epididymitis အေၾကာေရာင္တာျဖစ္မယ္။ Gonorrhea ဟာ ေသြးထဲနဲ႔ အဆစ္ေတြဆီ ေရာက္ႏိုင္တယ္။ ဆိုးဝါးတယ္။ HIV ပိုကူးစက္ေစႏိုင္တယ္။ ပိုးရွိမိခင္ကေန ေမြးလမ္းေၾကာင္းကေနေမြးလို႔ ကေလးကို ကူးစက္ရင္ မ်က္စိကြယ္ေစႏိုင္တဲ့အထိ ဆိုးတာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အဆစ္နာျဖစ္ႏိုင္တယ္။

ဓါတ္ခြဲခန္းမွာ ေဆးစစ္ႏိုင္တယ္။ သားအိမ္ဝ၊ ဆီးလမ္း၊ စအိုလမ္း၊ လည္ေခ်ာင္းက အရည္ကိုယူစစ္ရတယ္။ ေဆးကုရတာ မခက္လွပါ။ ခက္တာက ေဆးယဥ္တာေတြရွိေနတယ္။ ဂႏိုးရီးယားနဲ႔အတူ (ကလာမိုင္ဒီးယား) ပါ ေရာျဖစ္တာ မ်ားတယ္။ တျပိဳင္နက္တည္း (ဆစ္ဖလစ္) ကိုပါ တြဲစစ္သင့္တယ္။

Treatment ဘယ္လိုကုသမလဲ။ တမ်ိဳးမ်ိဳးကိုေရြးႏိုင္ပါတယ္။
• Ceftriaxone 125 mg IM တၾကိမ္ထိုးပါ။
• Cefixime 400 mg တၾကိမ္ေသာက္ပါ။
• Ciprofloxacin 500 mg တၾကိမ္ေသာက္ပါ။
• Ofloxacin 400 mg တၾကိမ္ေသာက္ပါ။
• Cefuroxime Axotal 1 gram တၾကိမ္ေသာက္ပါ။
• Cefpodoxime proxetil 200 mg တၾကိမ္ေသာက္ပါ။
• Enoxacin 400 mg တၾကိမ္ေသာက္ပါ။

• ရွဳတ္ေထြးတဲ့ ဂႏိုေရာဂါ၊ Penicillin G 10 million units IV အေၾကာေဆး ၅ ရက္ထိုးပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Ceftriaxone 1 Gm IV အေၾကာေဆး ၅ ရက္ထိုးပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Ciprofloxacin 500 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ဒါမွမဟုတ္ Levofloxacin 500 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊ ၅ ရက္ေသာက္ပါ။

• Endocarditisႏွလံုးသားေရာင္ရင္ Ceftriaxone 1 Gm တေန႔ ၂ ၾကိမ္ ၃ ပါတ္ၾကာ အေၾကာေဆးထိုးပါ။

သတိထားဘို႔က ပိုးက Ciprofloxacin, Ofloxacin (Levofloxacin) နဲ႔ Enoxacin ေဆးေတြကိုယဥ္တာ မ်ားလာေနတယ္။ ကာကြယ္တာမွာ လိင္မဆက္ဘဲေနပါ။ ဆက္ဆံရင္ (ကြန္းဒြမ္) ကို စနစ္တက်သံုးပါ။ ေရာဂါလကၡဏာ ရွိေနသူနဲ႔ ေဆးကုသမႈမျပီးခင္ မဆက္ဆံပါနဲ႔။

1. Chlamydia (ကလာမိုင္ဒီးယား) အျဖစ္မ်ားဆံုး STD http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/03/chlamydia-std.html
2. Gonorrhea ဂႏိုေရာဂါ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/03/gonorrhea.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ (၂၈-၁-၂ဝ၁၃ )

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ - (ကလာမိုင္ဒီးယား) နဲ႔ (ဂႏိုးရီးယား) ျခားနာခ်က္