ဖူးကုိး၊ ဆတ္၀စ္ခ္ႏွင့္ ကြီးယားသီအုိရီ

Michel Foucault ; History of Sexuality

လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ ဖိႏွိပ္သုိသိပ္မႈဟာ တည္ရွိေနတဲ႔ သမုိင္းဆုိင္ရာ အခ်က္အလက္ေတြအေပၚမွာ မွီတည္ေနလား။  လိင္ပုိင္း ဖိနွိပ္သုိသိပ္မႈေတြ လုပ္ခဲ႔တာဟာ ေခတ္ကာလအားျဖင္႔ ၁၇ရာစုကေန စတင္ခဲ႔တယ္။…. ဥပေဒဆုိင္ရာ ေရးသားပုိ႔ခ်မႈ အမ်ဳိးမ်ဳိးကေန လိင္အေပၚ အျမင္ကုိ ေျပာင္းလဲခဲ႔ၾကတယ္။  လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ မဆုိစေလာက္ ေသြဖယ္ မွားယြင္းမႈေတြကုိ ဥပေဒနဲ႔ တားျမစ္ပိတ္ပင္လုိက္တဲ႔အခါ ပုိမုိႀကီးက်ယ္တဲ႔ အမွားအယြင္းႀကီးသဖြယ္ ျဖစ္လာေစတယ္။ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ ပုံမွန္မဟုတ္မႈေတြကုိ စိတ္မက်န္းမာမႈအေနနဲ႔ သတ္မွတ္လုိက္တယ္။ ကေလးငယ္ဘ၀ကေနစၿပီး အသက္အရြယ္ ႀကီးတဲ့အထိ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ ဖြံ႔ၿဖဳိးမႈ စံပုံစံတစ္ရပ္ကုိ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆုိ သတ္မွတ္လုိက္တယ္။ ျဖစ္ႏုိင္ေခ်ရွိတဲ့ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ ေသြဖယ္မႈကုိ ဂရုတစုိက္ ေဖာ္ျပခဲ႔ၾကတယ္။ စာသင္ေက်ာင္းေတြနဲ႔ ေဆး၀ါးကုသမႈ ပုံစံေတြကေန တဆင္႔ စုစည္းေဖာ္ျပတယ္။ မႏွစ္ၿမဳိ႕ဖြယ္ရာအျဖစ္ တံဆိပ္ကပ္ၾကတယ္။ (Michel Foucault ; History of Sexuality page-37)

ဖူးကုိး၊ ဆတ္၀စ္ခ္ႏွင္႔ ကြီးယားသီအုိရီဆုိတဲ့အတြက္ ဖူးကုိး (Foucault) နဲ႔ ဆတ္၀စ္ခ္ (sedgwick) အေၾကာင္းကုိ မိတ္ဆက္ေပးဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ေနာက္ ကြီးယားသီအုိရီ အေၾကာင္းလည္း တစ္စြန္းတစ္စ ေျပာၿပီးမွ ကြီးယားသီအုိရီအေပၚ ဒႆနပညာရွင္ မီရွယ္ဖူးကုိးနဲ႔ ဆတ္၀စ္ခ္တုိ႔အေနနဲ႔ ဘယ္လုိ အေထာက္အပံ့ေတြ ေပးခဲ့သလဲ ဆုိတာနဲ႔စပ္လ်ဥ္းၿပီး  ေျပာရပါလိမ္႔မယ္။

မီရွယ္ဖူးကုိးဆုိတာ ဘယ္သူလဲ
မီရွယ္ဖူးကုိး(Michel Foucault) ဆုိတဲ႔ ေခတ္ၿပဳိင္ပညာရပ္ဆုိင္ရာ နယ္ပယ္ေတြထဲမွာ ၾသဇာလႊမ္းမုိးႏုိင္စြမ္းရွိတဲ့ အေတြးအေခၚစနစ္မ်ား သမုိင္းပညာရွင္တစ္ဦးပါပဲ ။ ဒႆနပညာရွင္ တစ္ဦးလုိ႔ ဆုိရင္လည္း မမွားပါဘူး။ ဖူးကုိး လႊမ္းမုိးႏုိင္စြမ္းရွိတဲ့ နယ္ပယ္ေတြက သမုိင္း၊ ကြီးယားသီအုိရီ၊ ပုိ႔စ္ကုိလုိနီယာယ္ သီအုိရီ၊ ႏုိင္ငံေရးသီအုိရီ၊ လူမႈေရးေဗဒ၊ စာေပ၊ ဒႆန၊ ရုပ္ရွင္ေလ့လာမႈ ပညာ၊ ယဥ္ေက်းမႈဆုိင္ရာ ေလ့လာမႈ ပညာ၊ စာေပသီအုိရီ နယ္ပယ္ေတြမွာပါပဲ။                      
ဖူးကုိးကုိ ၁၉၂၆မွာ  ေမြးၿပီး ၈၄မွာ ကြယ္လြန္ပါတယ္။ သူဟာ ေဂးတစ္ဦးပါပဲ။ သူတင္ မကပါဘူး။ ေခတ္ၿပဳိင္ ဒႆနပညာမွာလႊမ္းမုိးႏုိင္စြမ္းရွိၿပီး သူနဲ႔ လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဖက္မ်ား ျဖစ္ၾကတဲ့ ရုိလြန္ဘာ့သ္၊ ဒီလူးစ္တုိ႔ဟာလည္း ေဂးေတြပါပဲ။ ဖူးကုိးကုိ လႊမ္းမုိးသူေတြကေတာ့ နစ္ေရွး၊ ဟုိက္ေဒးဂါး၊  ဒူးမဇီး၊ ကန္ဂြီလန္၊ ဟစ္ပုိလုိက္နဲ႔ ေဟဂယ္တုိ႔ပါပဲ။ ဖူးကုိးရဲ႕ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာပုံေတြဟာ တည္ရွိဆဲ ပညာရပ္ေတြထဲမွာ ဘယ္ပညာရပ္ ပုံစံထဲမွာမွ မ၀င္တဲ့အတြက္ သူ႔ကုိ ပါေမာကၡခန္႔တဲ့အခါ  အေတြးအေခၚ စနစ္မ်ား သမုိင္းဌာနအျဖစ္ သက္သက္ သတ္မွတ္ၿပီး ခန္႔ရတယ္။                   
             
ဖူးကုိးရဲ႕ ခြဲျခားစိတ္ျဖာပုံေတြမွာ
(၁)။ အသိပညာစနစ္ေတြ ပုံသဏၭာန္ ေျပာင္းလဲေနတာ၊ ဖြဲ႔စည္းတည္ရွိေန တာေတြ၊ အမွတ္တရားအျဖစ္ တည္ေဆာက္လက္ခံလာပုံေတြ၊
(၂)။ အတၱအေပၚမွာ တည္ေဆာက္လာပုံ၊
(၃)။ လူသားရဲ႕ လူမႈအတၱ သဘာ၀ကုိ ဖြဲ႔စည္းတည္ေဆာက္လာပုံေတြအေပၚကုိ အေျခခံတယ္။
ကြီးယားသီအုိရီနဲ႔ အဓိက ပတ္သတ္ေနတဲ့ လက္ရာကေတာ့ လိင္သဘာ၀ သမုိင္းဆုိတဲ့ စာအုပ္ပါပဲ ။ လိင္သဘာ၀ေတြအေပၚ တည္ေဆာက္ၿပီး အမွားအမွတ္ သတ္မွတ္လာပုံေတြကုိ ေဖာ္ျပတယ္။ ဖူးကုိးဟာ သူ႔ရဲ႕ ပညာရပ္ေတြနဲ႔ ေဂး၊ လတ္စဘီယံေတြကုိ အၿမဲေထာက္ခံခဲ့ရုံသာမကဘူး။ တတ္ၾကြလႈပ္ရွားသူအျဖစ္နဲ႔ပါ လုပ္ကုိင္ခဲ႔တာေတြ ရွိတယ္။ အထူးသျဖင္႔ ဖူးကုိးကုိ ႏုိင္ငံေရး တတ္ႂကြလႈပ္ရွားသူတစ္ဦးအျဖစ္နဲ႔ သတ္မွတ္ႏုိင္တယ္။ ေအာင္ျမင္တဲ့ ႏုိင္ငံေရး တတ္ႂကြလႈပ္ရွားသူလည္း ျဖစ္တယ္။ ေဘးဖယ္ထုတ္ ခံရသူေတြ ဘက္ကေန အၿမဲရပ္တည္ခဲ့တယ္။  ဖူးကုိးရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈ၊ တက္ႂကြလႈပ္ရွားမႈဟာ ေဂး၊ လတ္စဘီယံနဲ႔ လိင္ေျပာင္းလဲထားသူေတြအတြက္ အားက်ဖြယ္ရာ စံပုံစံလည္း ျဖစ္တယ္။ 

ကြီးယားသီအုိရီ သမုိင္း
ေယဘုယ်အားျဖင္႔ ကြီးယားဆုိတာ ေဂးနဲ႔ လတ္စဘီယံေတြကုိ ႏွိမ့္ခ်ေခၚေ၀ၚထားတဲ့စကားပဲ။ ဒါေပမယ္႔ ပညာရွင္ ေဂးနဲ႔ လတ္စဘီယံေတြက ဒီလုိႏွိမ္႔ခ်ေခၚေ၀ၚထားတဲ့ အသုံးကုိပဲ ျပန္ယူသုံးစြဲၿပီး အဓိပၸာယ္သစ္ ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ ပညာရပ္စကားလုံး ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ လုပ္ခဲ့တယ္။ ၁၉၇၀နဲ႔ ၉၀ခုႏွစ္မ်ားမွာ စတင္ ေပၚထြက္လာတယ္လုိ႔ ဆုိရမယ္။ ဒီကာလေတြမွာ ေဂးနဲ႔ လတ္စဘီယံေတြဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ ကုိယ္ပုိင္ သီးျခား အမွတ္လကၡဏာကုိ သူတုိ႔ ျပန္ရွာေဖြလာၾကတယ္။ ေနာက္ ေအအုိင္ဒီအက္စ္နဲ႔ အိပ္ခ်္အုိင္ဗြီေရာဂါအေပၚ ကာကြယ္တားဆီးတဲ့ ေနရာမွာ လိင္တူဆက္ဆံျခင္းကုိ ပုံမွန္မဟုတ္တဲ႔ လိင္ဆက္ဆံမႈအထိ ေဖာ္ျပလာျခင္းအေပၚ ကန္႔ကြက္မႈေတြလည္း ၁၉၇၀ ခုႏွစ္မ်ားကတည္းက ဆူညံေနခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိရမယ္။ ဘာပဲေျပာေျပာ ေဂးနဲ႔ လတ္စဘီယံေတြအားလုံး စည္းလုံးညီညြတ္လာၿပီး သူတုိ႔ရဲ႕ အသံေတြကုိ တျခားသူေတြ နားေထာင္ဖုိ႔၊ သူတုိ႔ရဲ႕ လိင္ႏွစ္သက္မႈကုိ သူတုိ႔ဘာသာ လြတ္လြပ္လပ္လပ္ ေရြးခ်ယ္လာႏုိင္ဖုိ႔၊ ကုိယ္ရဲ႕ ကုိယ္ပုိင္ သီးျခားအမွတ္လကၡဏာကုိ ကုိယ္တုိင္ ရွာေဖြလာႏုိင္ဖုိ႔အတြက္  ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ ေတာင္းဆုိးတာ၊ ထုတ္ေဖာ္တာမ်ဳိးေတြ လုပ္လာႏုိင္ခဲ့တယ္။ 

ပညာရပ္ဆုိင္ရာ စာအုပ္စာတမ္းေတြအေနနဲ႔လည္း ဂ်ဴးဒစ္ဘတ္တလာရဲ႕ gender trouble၊ ဖူးကုိးရဲ႕ History of Sexuality လုိ စာအုပ္ေတြ ထြက္လာတယ္။ ဂ်က္ဖရီ ၀ိခ္ (Jeffrey Weeks)၊ အလန္ ဘေရး (Alan Bray)၊  အိဗ္ ေကာ့ေဆာ႔စကီး ဆတ္၀စ္ခ္ (Eve Kosofsky Sedgwick)၊ ဒုိင္ယာနာ ဖက္စ္ (Diana Fuss) ၊ ေလာရက္တီစ္ (Laurestis)၊  ဆူးအဲလန္ ေက႔စ္ ( Sue – Ellen Case)၊  ကိတ္ဒါဗီ (Kate Davy) ၊ စတက္ဖင္ ေအာ္ဂ်ယ္(Stephen Orgel) ၊ ဂၽြန္နသန္ ဂုိးဘာ႔ဂ္ ( Johnathan Goldberg) တုိ႔ကလည္း ေဂးနဲ႔ လတ္စဘီယံ ေလ့လာမႈ ပညာရပ္ (၀ါ) ကီြးယားသီအုိရီ နယ္ပယ္ကုိ စတင္ခဲ့သူေတြ၊ ပုိက်ယ္ျပန႔္ သိသာထင္ရွားေအာင္ လုပ္ခဲ့သူေတြပဲ။ သူတုိ႔အားလုံးဟာလည္း ေဂးေတြ၊ လတ္စဘီယံေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။ အထင္ရွားဆုံးကေတာ႔ ဆတ္၀စ္ခ္ပါပဲ။ သူ႔အေၾကာင္းေတြ၊ သူ႔အျမင္ေတြကုိ တခမ္းတနား ေဖာ္ျပထာေတြလည္း အေတာ္မ်ားမ်ား ရွိပါတယ္။ ဖူးကုိးၿပီးရင္ ကြီးယားသီအုိရီအတြက္ ဒုတိယဦးစားေပး ေလ့လာသင့္တဲ့ ဆတ္၀စ္ခ္အေၾကာင္းကုိလည္း ေဖာ္ျပေပးလုိက္ပါတယ္။

Eve Kosofsky Sedgwick: Epistemology of  the Closet

အိဗ္ ေကာ့ေဆာ့စကီး ဆတ္၀စ္ခ္ (Eve Kosofsky Sedgwick) (၁၉၅၀-၂၀၀၈)

ဒီယဥ္ေက်းမႈထဲမွာ လူတုိင္းဟာ ေဂးကေလးငယ္ေတြကုိ အေထာက္အပံ႔ေပးဖုိ႔နဲ႔ ဂုဏ္ျပဳဖုိ႔ရာ အရည္အခ်င္းဟာ ဒီကေလးငယ္ေတြကုိ ေဂးျဖစ္ေနတဲ့အတုိင္း ပုံေဖာ္ အမည္နာမ မွည့္ေခၚေပးဖုိ႔ရာ အရည္အခ်င္း ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲ ဆုိတာအေပၚ မွီတည္ေနတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ႔ ေျမာက္ျမားစြာေသာ ေဂးလူႀကီးေတြက ငယ္ငယ္က ေဂးကေလးငယ္ ဘယ္တုန္းကမွ မျဖစ္ခဲ႔သလုိ၊ ငယ္ငယ္က ေဂးကေလးငယ္ တစ္ခ်ဳိ႕ကလည္း ေဂးလူႀကီအျဖစ္ ေျပာင္းလဲခ်င္မွ ေျပာင္းလဲခဲ့မွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ပဲ။ (ဆတ္၀စ္ Epistemology of  the Closet)

ဆက္ဒ္၀စ္ခ္ကုိ အုိဟုိင္းအုိး ေဒးတန္ အရပ္မွာ ေမြးတယ္။ အေမရိကန္ ေကာနဲတကၠသိုလ္နဲ႔ ေယးတကၠသုိလ္မွာ ပညာသင္ယူခဲ့တယ္။ ေယးကေန ၁၉၇၅မွာ ေဒါက္တာဘြဲ႔ ရတယ္။ ေဘာ္စတြန္၊ ဒါးေမာင့္၊ ဂ်ဴခ္တကၠသုိ္လ္ အပါအ၀င္ အင္စတီက်ဴးရွင္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ သင္ၾကားပုိ႔ခ်ခဲ့တယ္။ အခု နယူးေယာ႔ခ္ စီးတီး တကၠသုိလ္မွာ သင္ၾကားပုိ႔ခ်ေနဆဲပဲ။ သူမရဲ႕ အေစာပုိင္း လက္ရာေတြဟာ ကြီးယားသီအုိရီလုိ႔ေခၚတဲ့ ေဂးနဲ႔ လတ္စဘီယံ ေလ့လာမႈ နယ္ပယ္အတြင္းကပဲ။ သူမရဲ႕ ၁၉၈၅ခုႏွစ္ထုတ္ လက္ရာတစ္ခုျဖစ္တဲ့ Between Men မွာ လိင္တူ လူမႈေရး (homosocial ) စိတ္ဆႏၵနဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့ အယူအဆကုိ မိတ္ဆက္ေပးတယ္။  လိင္တူ လူမႈေရး အယူအဆဟာ အေရးပါတဲ့ အယူအဆတစ္ရပ္ ျဖစ္လာၿပီး သူမ ပထမဆုံး မိတ္ဆက္ေပးခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ ရူဘင္နဲ႔ ရီညယ္ ဂီးရက္ဒ္တုိ႔ရဲ႕ လက္ရာေတြကုိ အေျခခံၿပီး “ ႀတိ ရမၼက္ဆႏၵ” (triangular desire) သီအုိရီကုိ တည္ေဆာက္ျပခဲ့တယ္။ ႀတိရမၼက္ဆႏၵဆုိတာ ေယာက္်ားႏွစ္ေယာက္ရဲ႕ လိင္တူသာလွ်င္ ႏွစ္ၿခဳိက္သာယာတဲ့ ရမၼက္ဆႏၵၾကားထဲမွာ မိန္းမတစ္ေယာက္က ၾကားခံအေနနဲ႔ ဆက္သြယ္ေပးရတဲ့ အေနအထားတစ္ရပ္ အေၾကာင္းကုိ ထုတ္ေဖာ္ျပသတယ္။ လူမႈေရးပါ၀ါအတြက္ အခြင့္ထူးခံျဖစ္ဖုိ႔အတြက္ ေယာက္်ားေတြဟာ မိန္းမေတြကုိ လုိအပ္သလုိ၊ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာလည္း ေဘးဖယ္ထုတ္မႈေတြ လုပ္ေနတယ္။ 

၁၉၉၀ခုႏွစ္ထုတ္ Epistemology of Closet ကေတာ့ စာေပထဲက လူတူဆက္ဆံမႈ သဘာ၀ကုိ ရွာေဖြျပတဲ႔ ပုိင္အုိးနီးယား လက္ရာတစ္ခုပဲ။  မဲလ္ဗီး၊ ေအာ္စကား ၀ုိင္း၊ ဂ်ိမ္းနဲ႔ ပေရာက္စ္တို႔ရဲ႕ လက္ရာေတြအေပၚ အဓိကထား ေလ့လာတယ္။  ဆက္ဒ္၀စ္ရဲ႕ သီအုိရီမွာ အဓိက အထူးသျဖင္႔ လႊမ္းမုိးႏုိင္စြမ္းရွိတာက လိင္တူဆက္ဆံမႈဆုိင္ရာ ထိတ္လန္႔မႈ ( Homomsexual panic) ပဲ။  လိ္င္တူဆက္ဆံမႈဆုိင္ရာ ထိတ္လန္႔မႈဆုိတာက လိင္တူခ်င္း လိင္စိတ္ၾကြမႈနဲ႔ ပတ္သတ္တဲ႔ ထုတ္ေဖာ္ခ်က္ေတြ ဒါမွမဟုတ္  လိင္တူ လူမႈဆက္ဆံေရး ပုံစံကုိ ၿခိမ္းေျခာက္ေနတဲ့ လိင္တူဆက္ဆံမႈ အျပဳအမူေတြကုိ အၾကမ္းဖက္ တုံ႔ျပန္တာပဲ။ 

၁၉၉၀ခုႏွစ္မ်ား အေစာပုိင္းမွာ သူမဟာ ကြီးယား (ေဂးနဲ႔ လတ္စဘီယံ)ေတြရဲ႕ သီးျခားအမွတ္လကၡဏာကုိ စာေပထဲကေန ေလ့လာတယ္။ အဲဒီေလ့လာမႈေတြထဲမွာ သူမရဲ့ အက္ေဆး “ Jane Austen and Mastrubating Girl “  ေၾကာင့္ အျငင္းပြားဖြယ္ရာျဖစ္ၿပီး သူမ ဂုဏ္သိကၡာ ထိခုိက္ေလာက္ေအာင္  ျပႆနာ တက္ေသးတယ္။ စုေပါင္း ထုတ္ေ၀တဲ႔ Performativity and Performance (1995) နဲ႔  Shame and Its Sisters: A Silvan Tomkins Reader (1995) အပါအ၀င္ စာအုပ္တစ္ခ်ဳိ႕ကုိ တြဲဖက္အယ္ဒီတာအျဖစ္ ပါ၀င္လုပ္ကုိင္ၾကေသးတယ္။  ဒုတိယစာအုပ္ေၾကာင္႔ ဆက္ဒ္၀စ္ဟာ တြမ္ကင္းကုိ စိတ္၀င္စားလာခဲ့တယ္။ တြမ္ကင္းရဲ႕ ေမြးရာပါ ကနဦး အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ (innate primal effect) သီအုိရီကုိ စိတ္၀င္စားခဲ႔တယ္။ အဲဒီ သီအုိရီနဲ႔ သူမရဲ႕ အယူအဆတစ္ခုျဖစ္တဲ့ “ကြီယား သရုပ္ျပ သေဘာသဘာ၀ (Queer Performativity)” ကုိ ျပန္လည္သန္႔စင္ခဲ့တယ္။ “Touching Feeling: Affect, Pedagogy, Performativity (2003) မွာပါပဲ။
သူမရဲ႕ အေျခခံအက်ဆုံး အဓိကအလုပ္က သီအုိရီအလုပ္ပဲ။ ဒါေပမယ့္ သီအုိရီအလုပ္အျပင္ ကဗ်ာစာအုပ္ တစ္အုပ္ကုိလည္း ထုတ္ေ၀ခဲ့တယ္။ Fat art, Good art (1994) နာမည္နဲ႔ပါပဲ။ ေနာက္ သူမ ရင္သား ကင္ဆာျဖစ္ၿပီး ျပန္ေကာင္းခါစ စိတ္က်ေနတဲ့ အေတြ႔အႀကဳံကုိ ေရးထားတဲ့ A Dialogue on Love ဆုိတဲ့ စာအုပ္လည္း ရွိေသးတယ္။ သူမရဲ႕ ကုိယ္ေတြ႔ျဖစ္စဥ္မွာ စမ္းသပ္တီထြင္မႈေတြ ရွိတယ္။ စိတ္ကုထုံးနဲ႔ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ျပန္လည္ရွာေဖြ စူးစမ္းျခင္းရဲ႕ ပါ၀ါကုိလည္း ေရးသားေဖာ္ျပထားတယ္။

ကြီးယားသီအုိရီဆုိတာ ဘာလဲ
ကြီးယားဆုိတဲ့ အဂၤလိပ္စကားဟာ နာမ္၊ နာမ၀ိေသသန ၊ ႀကိယာ သုံးခုစလုံးအေနနဲ႔ အလုပ္လုပ္ႏုိင္တယ္။ ဘယ္လုိပဲ သုံးသုံး ကြီးယားရဲ႕ အဓိပၸာယ္  သာမန္ (normal) ဆိုတဲ့ အရာကုိ ဆန္႔က်င္တဲ့အဓိပၸာယ္ သက္ေရာက္တယ္။ ေနာက္ကြီးယား သီအုိရီဆုိတာ တစ္ခုတည္းေသာ အယူအဆတစ္ရပ္ေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ဖူးကုိးက ေျပာခဲ့တာမ်ဳိး၊ ဆတ္၀စ္ခ္က ေျပာခဲ့တာ၊ ေနာက္ ဘတ္တလာစသျဖင့္ မ်ဳိးကြဲေတြနဲ႔ မ်ဳိးစုံတည္ရွိေနတာ။ ဘာရယ္လုိ႔ ထုတ္ေဖာ္ေျပာႏုိင္တဲ့ တစ္ခုတည္းေသာ သီအုိရီမ်ဳိး မဟုတ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္တဲ့ နည္းလမ္းေဘာင္ခ် ေလ့လာပုံလည္း သူ႔မွာ မရွိဘူး။  ဒါေပမယ္႔ ၿခဳံၿပီးေျပာရရင္ေတာ့ လိင္၊ လူမႈလိင္၊ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ ရမၼက္ဆႏၵေတြ ဆက္သြယ္ခ်က္ကုိ အသိပညာဆုိင္ရာနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ ေလ့လာျပထားတဲ့ သီအုိရီတစ္ရပ္လုိ႔ေတာ့ ဆုိႏုိင္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ကြီးယား သီအုိရီဆုိတာကုိ အေတြးအေခၚဂုိဏ္းတစ္ခုအေနနဲ႔ မွတ္ယူမယ္ဆုိရင္ေတာင္ ဒီဂုိဏ္းဟာ ေရွးရုိးစြဲဂုိဏ္း မဟုတ္ပဲ ေလ့လာမႈပညာအရ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖုိ႔ရာ အၿမဲတမ္း ပြင့္ေနတဲ႔ ဂုိဏ္းမ်ဳိးလုိ႔ ဆုိရပါမယ္။  
                                                     
ကြီးယားဆုိတဲ့ ေ၀ါဟာရဟာ ကြဲျပားျခားနားတဲ့ ေ၀ဖန္စဥ္းစား ေတြးေခၚျခင္းဆုိင္ရာ အေလ့အက်င့္ေတြနဲ႔ ဦးစားေပးအရေတြကုိ ျပနုိင္စြမ္းရွိတဲ့ ေ၀ါဟာရပါပဲ။  သူတုိ႔က စာေပလက္ရာေတြထဲမွာ ေတြ႔ရတဲ့ လိင္တူ တပ္မက္မႈေတြ၊  ရုပ္ရွင္၊ ဂီတနဲ႔ နိမိတ္ပုံေတြထဲမွာ ေတြ႔ရတဲ႔ လိင္တူခ်င္း ႏွစ္သက္သာယာမႈေတြအေပၚ ကုိယ္စားျပဳထားပုံေတြကုိ ဖတ္ရႈျပတယ္။  ေနာက္ ဖူးကုိးကဆုိရင္ လိင္သဘာ၀မွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ႏုိင္ငံေရး ပါ၀ါဆုိင္ရာ ဆက္သြယ္ခ်က္ေတြကုိ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာျပတာ၊ လိင္- လူမႈလိင္ 
(sex- gender) စနစ္ကုိ ေ၀ဖန္စစ္ေၾကာျပတာ၊  ဇီ၀လိင္ ေျပာင္းလဲလုိက္တာ၊ လူမႈလိင္ပုံသဏၭာန္ ေျပာင္းလဲသြားတာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ သီးျခားအမွတ္လကၡဏာ ေျပာင္းလဲျခင္းကုိ  ေလ့လာျပတာ၊ လိင္အရ ထူးျခားဆန္းၾကယ္တဲ့ အေတြ႔အႀကဳံသစ္ေတြကုိ ရွာေဖြျခင္းနဲ႔ က်ဴးလြန္ခ်ဳိးေဖာက္ျခင္းေတြကုိ ေလ့လာတာေတြကုိ လုပ္ၾကပါတယ္။

ကြီးယား ဂ်ီနီယာယ္လုိဂ်ီ
ဂ်ီနီယာယ္လုိဂ်ီ (genealogy ) ဆုိတာကေတာ႔ ဖူးကုိးရဲ႕ သမုိင္းေလ့လာမႈ နည္းလမ္းပါပဲ။ ဒီအက္ေဆး တစ္အုပ္လုံးမွာ ပိုၿပီး ၾသဇာလႊမ္းမုိးမႈ ႀကီးမားတဲ႔ ဖူးကုိးအေၾကာင္းကုိ ေျပာၿပီး ဆတ္၀စ္ခ္နဲ႔ တျခားေသာပုဂၢဳိလ္ အျမင္မ်ားကိုလည္း ၾကားညွပ္ေျပာသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။  ဖူးကုိးဆိုတာ ဓါတုေဗဒစကားနဲ႔ ေျပာရရင္ ဓါတ္ကူပစၥည္း တစ္ခုပဲ။ သူရဲ႕ ေလ့လာမႈ အျမင္ေတြက ေနာက္ထပ္ အေတြးအေခၚအသစ္ေတြ ေပၚထြက္လာဖုိ႔ရာ အကူအညီေပးတယ္။ ဒီသေဘာက ဖူးကုိးဟာ ကြီးယားသီအုိရီရဲ႕ အရင္းအျမစ္လုိ႔ မေျပာႏုိင္ဘူးလုိ႔လည္း ဆုိရာေရာက္တယ္။ ဒီလုိပဲ ဖူးကုိး အေတြးအေခၚရဲ႕ ပန္းတုိင္ဟာလည္း ကြီးယားသီအုိရီေတာ့ျဖင့္ မဟုတ္ျပန္ဘူး။  တနည္းအားျဖင့္ ယေန႔ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ လိင္သဘာ၀အေပၚ အျမင္ေတြ၊ အမွန္တရား သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ၊ သာမန္စံပုံစံ သြတ္သြင္းမႈေတြ သမုိင္းမွာ ဘယ္လုိ စုစည္း ျဖစ္ေပၚလာသလဲဆိုတာကုိ ဂ်ီနီယာယ္လုိဂ်ီနည္းအရ ဖူးကုိးရဲ႕ေလ့လာမႈဟာ ကြီးယားသီအုိရီအတြက္ ဓါတ္ကူပစၥည္းပဲ။

လိင္၊ အမွန္တရား၊ ေရးသားပုိ႔ခ်မႈ
ဖူးကုိးရဲ႕ လိင္အေၾကာင္း ေရးသားတဲ႔   History of Sexuality ပထမတြဲ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္မ်ားမွာ ေရးသားခဲ့တာ။ အေနာက္တုိင္းမွာ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ ေတာ္လွန္ေရး (Sexual revolution) တစ္ရပ္ကုိ ဆင္ႏြဲခဲ့ၿပီးတဲ့ ကာလပါပဲ။  ဒီစာအုပ္က ၀ိတုိရိယေခတ္မွာ လိင္အေပၚကုိ ဖိႏွိပ္သုိသိပ္မႈေတြ စတင္လုပ္ခဲ႔ပုံနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး တန္ျပန္ထားတဲ့ အဆုိတစ္ခုပါပဲ။  အဲဒီလုိ လိင္အရ ဖိႏွိပ္သုိသိပ္မႈေတြ လုပ္ခဲ့ပုံကုိ ေလ့လာျခင္းဟာ ဖူးကုိးရဲ႕ အဓိက ပေရာဂ်က္ပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ သူ႔စိတ္တုိင္းက် ၿပီးျပည့္စုံေအာင္ မလုပ္လုိက္ႏုိင္ခင္မွာပဲ ကြယ္လြန္ခဲ႔ပါတယ္။

အစဥ္အလာ အျမင္အရေတာ႔ လိင္သဘာဆုိတာ လူသားရဲ႕ သဘာ၀သြင္ျပင္တစ္ခုပဲ။ ဒါေပမယ့္ ေယာက္်ားနဲ႔ မိန္းမသာလ်င္  ႏွစ္ၿခဳိက္ရမယ္ဆုိတဲ႔ လိင္သဘာ၀အေပၚ ပုံေသတံဆိပ္ ခတ္ႏွိပ္မႈေတြဟာ အေနာက္တုိင္း လူ႔အဖြဲ႔အစည္းႀကီးထဲမွာ ျဖစ္ေပၚခဲ့တယ္။ အထူးသျဖင့္ ၁၇ရာစုေလာက္ကစၿပီး လိင္ကြဲႏွစ္ၿခဳိက္မႈကုိသာလ်င္ ပုံေသျဖစ္ေအာင္ ျပဳမူလုပ္ကုိင္ခဲ့ၾကတယ္။  ၀ိတုိရိယေခတ္မွာဆုိရင္ လိင္သဘာ၀အေၾကာင္း လြတ္လပ္စြာ ေရးသားမႈနဲ႔ ေျပာဆုိေဆြးေႏြးခြင့္ မွန္သမွ်ကုိ ဆင္ဆာ တားျမစ္ပိတ္ပင္ခဲ့တာပါ။  လိင္သဘာ၀ဟာ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔  ၁၉ရာစု ဘူဇြာေတြရဲ႕  စံပုံစံေအာက္မွာ ျပားျပား၀ပ္ခဲ့တယ္။ သူတုိ႔ သတ္မွတ္ထားတဲ႔ လိင္သဘာ၀ စံပုံစံေတြကသာလွ်င္ လူသားအားလုံး တေျပးညီထဲ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ စံပုံစံလုိမ်ဳိး ျဖစ္ေနခဲ႔တာ။ သူတုိ႔ရဲ႕ စံပုံစံအတြင္းကေန တားျမစ္ပိတ္ပင္မႈ၊ ဖိႏွိပ္သုိသိပ္မႈေတြ လုပ္ခဲ့ၾကတာ။ ေနာက္ပုိင္း ၂၀ရာစု အလယ္ေလာက္မွာ မီနီစကတ္ေတြ ၀တ္၊  ကုိယ္႔ရဲ႕ ေျခသလုံးနဲ႔ ေပါင္းသားေတြေဖာ္၊ ကုိယ္႔ရဲ႕ အတြင္းပုိင္း လိင္ပုိင္းရမၼက္ကုိ ေဖာ္ထုတ္ခြင့္ စတာေတြ ရရွိလာခဲ့ၾကတာ ျဖစ္တယ္။  

ယခင္က ကိုယ့္စိတ္ထဲမွာ တကယ္ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ လိင္ရမၼက္ကို အတုိင္းအတာတစ္ခု ထုတ္ေဖာ္ခြင့္ ရလာေတာ့ အဲဒီလုိ လူေတြဟာ ယခင္ကထက္ပုိၿပီး က်န္းမာေပ်ာ္ရႊင္လာတယ္။ တစ္နည္းအားျဖင္႔ လိင္ရမၼက္ ဒါမွမဟုတ္ လိင္သဘာ၀ဆုိတာ ပုံေသအံက် ျဖစ္ေနတာ မဟုတ္ဘူး။  လိင္သဘာ၀ဟာ လူသားရဲ႕ အတြင္းပုိင္းထဲ ကိန္းေအာင္းေနတာထက္ အမ်ဳိးမ်ဳိးေျပာင္းလဲ ျဖစ္တည္ေနတာလုိ႔ ဖူးကုိးနဲ႔ ေႏွာင္းပုိင္း ပညာရွင္ေတြက ျမင္တယ္။ လိင္သဘာ၀ ပုံေသအံက် ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ သေဘာမ်ဳိး ျဖစ္လာရတာဟာ လိင္အေပၚကုိ  ဖိႏွိပ္သုိသိပ္ထားတဲ့အတြက္ပဲ။ လိင္ ေဆြးေႏြးမႈေတြ၊ ထုတ္ေဖာ္မႈေတြ မေပးေတာ့ပဲ လႊမ္းမုိးႀကီးစုိးဆဲ တန္ဖုိးစံတစ္ခုအတြင္းကေန အတြင္းပုိင္း လူ႔သားသဘာ၀လုိ ဖိႏွိပ္သိုသိပ္မႈေတြ လုပ္ထားတဲ့အတြက္ပဲလုိ႔ ဆုိရမယ္။ ခ်ဳပ္ရရင္ လိင္သဘာ၀ဟာ အေသျဖစ္ေနတာမ်ဳိး မဟုတ္ပဲ  ဖိႏွိပ္သုိသိပ္ခံရမႈ၊ တန္ျပန္တုံ႔ျပန္မႈေတြအတြင္း အၿမဲေျပာင္းလဲ ေရႊ႕လ်ားေနတဲ့အရာ ျဖစ္တယ္။ ဖူးကုိးရဲ႕ History of Sexuality vol 1( page 19 ) ကုိ ကုိးကားရရင္ -
“လိင္သဘာ၀ဆုိတာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက ရႈပ္ရႈပ္ေထြးေထြး ထုတ္လုပ္လုိက္တဲ့အရာ ျဖစ္တယ္ဆုိတာကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေလ႔လာၾကည္႔သင္႔တယ္။ လိင္သဘာ၀ဟာ ကြဲျပားျခားနားတဲ့ လူမႈေရး အေလ့အက်င္႔ေတြေၾကာင္႔ ထြက္လာတာ။ ဒီလူမႈေရး အေလ့အက်င့္ေတြက လူသားရဲ႕ အျပဳအမူေတြကို အဓိပၸာယ္ဖြင္႔ေပးလိမ္႔မယ္။ လူမႈေရးဆုိင္ရာ အဓိပၸာယ္ဖြင္႔ဆုိခ်က္ေတြကုိ ဖြင္႔ေပးလိမ္႔မယ္။ ပါ၀ါရွိသူေတြ လိင္ကုိ သူတုိ႔အလိုက် အဓိပၸာယ္ဖြင္႔ဆုိဖုိ႔ ၊ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းနဲ႔ လည္ပတ္ထိန္းေက်ာင္းဖုိ႔နဲ႔ ျပန္လည္ခုခံခ်င္သူေတြၾကား တုိက္ပြဲအတြင္းကေနလည္း အဓိပၸာယ္ေတြ ထြက္လာေအာင္ လုပ္ေပးလိမ္႔မယ္။ လိင္သဘာ၀ဆုိတာ သဘာ၀ကေန ေပးအပ္ထားတာ မဟုတ္ဘူး။ လူလူခ်င္းအၾကားက ေစ႔စပ္ညွိႏႈိင္းျခင္း၊ တုိက္ပြဲတုိက္ျခင္းေတြရဲ႕ ရလဒ္တစ္ခုျဖစ္တယ္။(page-19)”

လိင္သဘာ၀ဆုိတာဘာလဲ
လိင္သဘာ၀ဆုိတာ ဘာလဲရယ္လုိ႔ အေတာ္ကေလး အဓိပၸာယ္ဖြင္႔ဆုိရ ခက္ပါလိမ့္မယ္။ လူတစ္ေယာက္မွာ လိင္ကြဲႏွစ္ၿခဳိက္မႈ သဘာ၀ဆုိတာ ရွိေပမယ္႔ ေနာက္တစ္ေယာက္မွာ လိင္တူႏွစ္ၿခဳိက္မႈ သဘာ၀ ရွိမယ္။ တျခားတစ္ေယာက္မွာေတာ့ သူ႔ကုိယ္သူ နာက်င္ေအာင္ လုပ္ၿပီးမွ လိင္အရ သာယာမႈရတဲ့ သဘာ၀လည္း ရွိေကာင္းရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာေတာ့ လိင္ကြဲဆက္ဆံမႈ ႏွစ္ၿခဳိက္မႈကလြဲလုိ႔ တျခားအရာေတြကုိ စံေသြေနတဲ့ အရာအျဖစ္ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆုိခဲ့ၾကတာပါ။
ဖူးကုိးရဲ႕ ျငင္းခုံမႈမွာ အဓိကက်တဲ႔ အျမင္ကေတာ့ လိင္သဘာ၀ဆုိတာ သဘာ၀တရားဆုိင္ရာ မဟုတ္ဘူး ဆုိတာပဲ။ 

လူသားရဲ႕ ေတြ႔ႀကဳံခံစားမႈကုိ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ အမ်ဳိးအစားခြဲတစ္ရပ္ပဲ။ လိင္သဘာ၀မွာ ဇီ၀ေဗဒနဲ႔ မူလအရင္းအျမစ္ အေျခခံထက္ သမုိင္း၊ လူမႈေရးနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈဆုိင္ရာေတြ ရွိေနတယ္လုိ႔ ဖူးကုိးက ျမင္တာပါ။ လိင္သဘာ၀ ယူဆခ်က္ကေတာ႔ ဖမ္းဆုပ္ရခက္ခဲတယ္။ ရွိေနတဲ့ အရာဆုိတာထက္  လူသားရဲ႕ အတြင္းပုိင္း ရမၼက္ဆႏၵကေန ဘယ္လုိ ျပဳမူသလဲဆုိတဲ့ သရုပ္ျပသေဘာ ( performative ) အရသာလွ်င္ တည္ရွိေနတာ။ ဥပမာဆုိရရင္ လူတစ္ေယာက္ဟာ သူ႔ကုိယ္သူ ေယာက္်ားရင့္မာႀကီးလုိ႔ ထင္မယ္။ လိင္ကြဲေတြအေပၚသာ ႏွစ္ၿခဳိက္သူလုိ႔ ထင္မယ္။ ဒါေၾကာင္႔လည္း အဲဒီလူဟာ သူ႔ကုိယ္သူ တန္ဖုိးျဖတ္တဲ့အခါမွာ သူ႔ရဲ႕ လိင္သဘာ၀ဟာ လိင္ကြဲႏွစ္ၿခဳိက္မႈ သဘာ၀လုိ႔ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်လိမ္႔မယ္။ ဒါမွမဟုတ္ သူဟာ သူ႔ရဲ႕ ဇီ၀လိင္အဂၤါကုိ ၾကည္႔မယ္။ ဇီ၀လိင္အဂၤါမွာလည္း ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္ မရွိဘူး။ ဒါနဲ႔ပဲ သူဟာ သူ႔ကုိယ္သူ လိင္ကြဲ ႏွစ္ၿခဳိက္မႈ သဘာ၀ရွိတယ္လုိ႔ ဆုံးျဖတ္ေကာင္း ဆုံးျဖတ္လိမ့္မယ္။ တကယ္ေတာ့ လိင္သဘာ၀ဆုိတာ ဒီလုိ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ဖုိ႔ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ 

ပထမတစ္ခုက မူလအရင္းအျမစ္အရ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်တာ ျဖစ္ၿပီး ဒုတိယစဥ္းစားပုံက ဇီ၀လိင္သဘာ၀အရ စဥ္းစားတာျဖစ္တယ္။
တကယ္ေတာ့ လိင္သဘာ၀ဆုိတာ  လူသားက ဘယ္လုိျပဳမူ လုပ္ေဆာင္လုိက္သလဲ ဆုိတာအေပၚ မူတည္ၿပီး အၿမဲေျပာင္းလဲေနတာ။ ပုံေသအံက်ဆုိတာ မရွိဘူး။ လူသားဟာ သူ႔ကုိယ္သူ လိင္ကြဲႏွစ္ၿခဳိက္သူလုိ႔ သတ္မွတ္ထားႏုိင္ေပမယ့္လည္း အဲဒီလုိ သတ္မွတ္ခ်က္ေၾကာင့္ ထပ္ အဲဒီလူသားရဲ႕ အတြင္းပုိင္း ရမၼက္ဆႏၵမွာ လိင္ကြဲတစ္ေယာက္ကုိ ႏွစ္ၿခဳိက္လုိက္တဲ့ အျပဳအမူ၊ လိင္ဆက္ဆံလုိက္တဲ့ အျပဳအမူအတြင္းမွာသာလ်င္ လိင္ကြဲႏွစ္ၿခဳိက္မႈဆုိတာ ရွိေနတာ ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူတစ္ေယာက္ဟာ  အေၾကာင္းတစ္စုံတစ္ရာေၾကာင့္ လိင္တူတစ္ေယာက္ ဖက္ယွက္ နမ္းရႈပ္လုိက္ၿပီဆုိရင္ သူ႔ရဲ႕ စိတ္ထဲမွာလည္း အဲဒီလုိ နမ္းရႈပ္ခ်င္တဲ့ အလုိဆႏၵ တစ္စုံတစ္ရာနဲ႔ ျပဴမူလုိက္ၿပီဆုိရင္ အဲဒီျပဳမူမႈ အခုိက္အတန္႔မွာပဲ သူ႔ရဲ႕ လိင္သဘာ၀ လိင္တူႏွစ္ၿခဳိက္မႈ သဘာ၀ ရွိေနၿပီလုိ႔ ေခၚႏုိင္တယ္။  တနည္းအားျဖင္႔ ဒီသေဘာဟာ လိင္သဘာ၀ကုိ သရုပ္ျပသေဘာအရသာလ်င္ ဆုံးျဖတ္တဲ့ သေဘာပါပဲ။

မင္းခက္ရဲ