ဆတ္ဆတ္ထိမခံ ေရႊပန္းကန္မ်ားနဲ႕ အလြမ္းသင့္နည္း

စကားတစ္ခြန္း အျပဳအမူလုပ္ေဆာင္ခ်က္ေလးတစ္ခု ျမင္ေတြ႕လိုက္ရရံုျဖင့္ ခံစားတတ္တုန္႕ျပန္လြယ္တတ္ေသာသူတစ္ေယာက္ကို ဘယ္လိုမ်ား နာမည္တပ္ရင္ရပါသလဲ။ သာမန္ စိတ္လႈပ္ရွား ခံစားတာထက္ ပိုပိုမိုမိုအကဲသာျပီး အလြန္အမင္းဆတ္ဆတ္ထိမခံသူ တစ္ေယာက္ကိုေျပာခ်င္တာပါ။ အေျခခံအားျဖင့္ေတာ့ သူဟာ အရာအားလံုအေပၚ လြန္လြန္ကဲကဲခံစားတတ္သူ တစ္စံုတစ္ေယာက္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

ဆူညံသံေသာေသာညံေနတတ္တဲ့လူအုပ္ေတြနဲ႕ပါတ္သက္ျပီး သည္းမခံႏိုင္ဘူး၊ အနံ႕အသက္ေတြနဲ႕ပတ္သက္ျပီး ဂဂ်ီဂေဂ်ာင္၊ ျပီးေတာ့ ၀တ္ထားတဲ့အက်ႌခ်ည္သားၾကမ္းတာကိုလည္း စိတ္ထဲသည္းခံလို႕မရဘူး စသျဖင့္ အလြန္သိသာတဲ့တုန္႕ျပန္မႈေတြ သူတို႕လုပ္ေဆာင္ျပ တတ္ၾကပါတယ္။ သူတို႕ဟာ အျခားသူတစ္ပါး ေပ်ာ္ရႊင္ သို႕မဟုတ္ ၀မ္းနည္းလို႕ေျပာဆိုထြက္တတ္တဲ့ အသံ အတိုးအက်ယ္ေပၚမွာ လည္း ေတာ္ေတာ္ မေက်နပ္တတ္ၾကပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အထိအခိုက္မခံတတ္သူေတြဟာ သူတို႕ စကားေျပာရာ သြားလာ လုပ္ေဆာင္ၾကရမွာ အျပစ္ဆိုစရာမျဖစ္ေအာင္ ဂရုစိုက္တတ္ၾကသလို အဲသလိုေနထိုင္ၾကရတဲ့အတြက္ ဘ၀ဟာ သူတို႕အတြက္ ပင္ပန္း ႏြမ္းနယ္မႈေတြကို ေပးတတ္လြန္းတယ္လို႕ယူဆတတ္ၾကတယ္။ အခ်ိန္အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ အဲ့သလိုျဖစ္ပ်က္ေနၾကတဲ့အတြက္ သူတို႕ ပတ္၀န္းက်င္က ဆတ္ဆတ္ထိမခံ မျဖစ္တတ္သူမ်ားအတြက္ေတာ့ အထင္အျမင္လြဲမွားေစမႈေတြေပးေနသလိုပါပဲ။

အဲ ရိုးရိုးဆတ္ဆတ္ထိမခံမဟုတ္တဲ့ စပါယ္ရွယ္ဆတ္ဆတ္ထိမခံေတြဟာ အျမဲတမ္းေတာ့ အရွက္သည္းေန သို႕မဟုတ္ သီးသန္႕ ေနတတ္လြန္းတာမ်ိဳးမဟုတ္ၾကပါဘူး။ ရွက္တတ္လြန္းသူမ်ားဟာ ဆတ္ဆတ္ထိမခံျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္ေပမယ့္ သူတို႕ဟာ ျငင္းပယ္ခံရမွာ အပစ္ပယ္ခံျဖစ္ေနရမွာကို ေသမေလာက္ေၾကာက္တတ္ၾကပါတယ္။ 

လူမ်ားစြာနဲ႕ဆက္ဆံေပါင္းသင္းရလို႕ ေမာပန္းတာေၾကာင့္ သီးသန္႕ ေနတာျဖစ္မယ္။ အခ်ိဳ႕ေသာ ဆတ္ဆတ္ထိမခံသူမ်ားဟာ သီးသန္႕ေနထိုင္တတ္သူမ်ားပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ လက္နဲ႕ဆုပ္ကိုင္ရလြယ္ကူသလိုမ်ိဳး ကိုင္တြယ္ဆက္ဆံရ လြယ္တတ္ျပန္ပါေသးတယ္။

မၾကာခဏေသာအခ်ိန္ေတြမွာေတာ့ ဆတ္ဆတ္ထိမခံတတ္သူေတြဟာ သူတို႕ဘ၀ေနထိုင္မႈအေပၚျပန္လည္ သံုးသပ္ဖို႕ စိတ္ကိုထိန္းညွိ ဖို႕လိုေနတတ္တယ္။ ေန႕တစ္ေနရဲ႕အခ်ိန္နာရီအခ်ိဳ႕ကို သူတို႕အတြက္ သူတို႕ကိုယ္တိုင္လုိအပ္ေနသလုိ တိတ္ဆိတ္ေသာ လူေနမႈ ၀န္းက်င္တစ္ခု သို႕မဟုတ္ အလုပ္ကေန ရက္သတၱပါတ္အခ်ိဳ႕ ခြာေနျဖစ္ရင္ေတာင္မွေလ။

ထိန္းညွိတယ္ သံုးသပ္တယ္ဆိုေပမယ့္ ဆတ္ဆတ္ထိမခံတတ္တဲ့စိတ္မ်ိဳးရွိသူျဖစ္တဲ့အတြက္ ကိုယ္တိုင္ ေျပာင္းလဲထိန္းညွိခ်င္စိတ္ရွိဖို႕က လံုးလံုးလ်ားလ်ားလိုအပ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ဆတ္ဆတ္ထိမခံမျဖစ္တတ္သူမ်ားက ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖို႕အတြက္ အေရးပါလြန္းပါရဲ႕။

အထိအခတ္မခံတဲ့ ေရႊပန္းကန္မ်ားနဲ႕ ဆက္ဆံထိေတြ႕ဖို႕အတြက္ နည္းလမ္းအခ်ိဳ႕ကိုေျပာျပပါရေစ -

(၁) သူတို႕နဲ႕အနီးကပ္ရပ္ေနတဲ့အခါ စကားတိုးတိုးေျပာပါ (Speak softly when standing close to them)

သူတို႕နဲ႕အနီးကပ္ရပ္ေနတာပဲျဖစ္ျဖစ္ ထိုင္ေနတာပဲျဖစ္ျဖစ္ စကားကိုတိုးတိုးျငင္သာေျပာဆိုပါ။ က်ယ္ေလာင္ က်ယ္ေလာင္နဲ႕ ဆူညံသံ အသံဗလံေတြဟာ သူတို႕ေတြကို မခံမရပ္ႏိုင္ စိတ္မခ်မ္းေျမ့စရာျဖစ္ေစပါတယ္။ အသံဗလံအုတ္ေအာ္ေသာင္းနင္းျဖစ္ေနတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ မွာ လုပ္ကိုင္ေနထိုင္ဖို႕ သူတို႕ေတြမွာ စြမ္းအားရွိေကာင္းရွိေနႏိုင္ေပမယ့္ သူတို႕ပတ္၀န္းက်င္မွာ ဆူညံသံေတြအျမတေစရွိေနမယ္ဆိုရင္ ၾကာရွည္ သည္းခံႏိုင္စြမ္း ထိန္းသိမ္းႏိုင္စြမ္း မရွိတတ္ မရွိႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ စာဖတ္သူအေနနဲ႕ အခန္းအတြင္းမွာ ေျပာတဲ့ေလသံႏႈန္း အတိုင္း ေအးေဆးသက္သာေျပာဖို႕သတိရပါလို႕။

(၂) အထိအခတ္မခံသူမ်ားဟာ အျမဲတေစ အထြန္႕တက္ တိုင္းတန္းေနတတ္သူမ်ားမဟုတ္ရပါ (Sensitives aren’t chronic complainers!)

ကမၻာေလာကၾကီးက အရာရာမွာလႊမ္းမိုးတတ္တာမွန္ပါတယ္။ သူတို႕ေတြကို အမွတ္တံဆိပ္ ေလဘယ္တစ္ခုတပ္ျခင္း သို႕မဟုတ္ ေတာ္၀င္နန္းထိုက္သူလို သီးသန္႕သေဘာဆက္ဆံေနရတာ အဆင္မေျပေၾကာင္းသြားေျပာဖို႕ၾကိဳးစားတာမ်ိဳးေတြ မလုပ္ပါနဲ႕ခင္ဗ်။ သူတို႕ေတြဟာ အရာ၀တၳဳေတြ အေၾကာင္းအရာေတြအေပၚလိုက္ျပီး အလြယ္တကူ သည္းမခံႏိုင္တာ စိတ္ဆတ္မိတာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေတြနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး အလြန္တရာရိုးသားျပျခင္းမျဖစ္ႏိုင္ဘူးလားဗ်ာ။

(၃) ေရႊပန္းကန္ေတြဟာ အမွန္အားျဖင့္ အႏုပညာကို အလြန္ခ်စ္တတ္ၾကတယ္ (Sensitives love really intense art.)

အ၀တ္မပါ ဗလာကိုယ္ထီးေမာ္ဒယ္လ္ေတြကိုၾကည့္ျပီး နာရီအေတာ္ၾကာ သူတို႕ပန္းခ်ီေရးဆြဲေနတာကိုျမင္မိတဲ့အခါ အလြန္အကၽြံ အံ့အား မသင့္သြားပါနဲ႕။ ဒါဟာသူတို႕အတြက္ စိတ္တင္းၾကပ္မႈေျဖေဖ်ာက္ရာနည္းလမ္းတစ္ခုသာျဖစ္ျပီး ျမဴဆြယ္မႈနည္းလမ္းတစ္ခုမျဖစ္ မဟုတ္ခဲ့ ပါဘူး။ အႏုပညာသည္ သူတို႕အတြက္ ရစ္ပတ္ေႏွာင္တြယ္တတ္ေသာ ေဖ်ာ္ေျဖမႈကိုေပးေသာ ျပီးေတာ့ ေအးေဆးစိတ္ျငိမ္ေစေသာ အရာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါကိုလက္သင့္ခံဖို႕ၾကိဳးစားပါ။ သူတို႕ဆံပင္အေရာင္ကာလာကို အပတ္စဥ္ေျပာင္းလဲေနျခင္းဟာ တစ္မူထူးျခားေၾကာင္း ေျပာလိုက္မယ့္အစားေပါ့။ သူတို႕စိတ္ျဖစ္တည္မႈတစ္ခုျဖစ္ေကာင္းျဖစ္မယ္ သူတို႕နဲ႕လိုက္ဖက္တဲ့အေရာင္ကို မေရြးခ်ယ္ႏိုင္ေသးတာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တာပဲ။

(၄) ေပ်ာ္ဖို႕ေသာက္တာဆိုေပမယ့္ မူးေနတာကျပႆနာ

လူငယ္ေတြပီပီ အရက္ယမကာနည္းနည္းေသာက္တာဟာ ေပ်ာ္ရႊင္ခ်င္လို႕ဆိုေပမယ့္ မူးယစ္လာျပီး မူပ်က္လာရျခင္းက ဆတ္ဆတ္ထိ မခံ စိတ္မ်ိဳးရွိသူေတြအတြက္ကေတာ့ တကယ့္စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ေစတဲ့ကိစၥတစ္ရပ္ပါပဲ။  ဆတ္ဆတ္ထိမခံစိတ္မရိွသူမ်ားကေတာ့ မူးယစ္ေပ်ာ္ရႊင္ရတာ အရသာျဖစ္သလို သတ္မွတ္ Limit ထက္ပိုေသာက္မိရင္လည္း စိတ္အေျခသိပ္မေျပာင္းတတ္ၾက ပါဘူး။ ဟိုလူေတြ အတြက္ကေတာ့ ေခါင္းကိုက္တယ္ စိတ္ရႈတ္လာတယ္ဆိုပဲ။ ဆိုလိုတာက ကိုယ္ေတြအေနနဲ႕ပိုေသာက္မိလို႕ ေခါင္းကိုက္လာတာ ေအာ့အံ ခ်င္လာတာ မူပ်က္တာကိုမထိန္းႏိုင္ျဖစ္လာရတာကို ေဒါသမထြက္ စိတ္ထိန္းႏိုင္ေပမယ့္ သူတို႕အတြက္ကေတာ့ ဒါဟာ မဟာျပႆနာ ၾကီးပါပဲလို႕။ ဒီလိုအေျခအေနမွာ သူတို႕ကို ေသာက္ပါဟ ဘာျဖစ္တယ္ ညာျဖစ္တယ္ဆိုျပီး ဖိအားေပးဆြဲမသြင္းသင့္ပါဘူး အေသာက္ ၀ိုင္းကိုေလ။ သူငယ္ခ်င္းေတြစုျပီးေသာက္စားၾကတဲ့အခ်ိန္ကာလက ၾကာရွည္ဦးမယ္လို႕ယူဆရရင္ေတာ့ ကိုကို ဆတ္ဆတ္ထိမခံဟာ အေဖာ္တစ္ေယာက္ေယာက္နဲ႕အတူ ပထမႏွစ္ခြက္ေလာက္ေမာ့ျပီးခ်ိန္မွာ အရင္ဦးဆံုးထျပန္ဖို႕ေသခ်ာသေလာက္ပါပဲ။

(၅) ေစ်း၀ယ္သြားမယ္ Gym မသြားဘူး

တုန္႕ျပန္မႈျမန္ဆတ္ဆတ္ထိမခံေတြဟာ တစ္ခုခုစားဖို႕၊ တစ္ခုခုေသာက္ဖို႕၊ေစ်း၀ယ္ထြက္ဖို႕ ဖိတ္ေခၚခံရတာအျပင္ အျခားေသာ အရာေတြမွာ အဆင္ေျပသေဘာက်တတ္ေပမယ့္ Gym ကိုအတူသြားဖို႕ကိစၥ ဖိတ္ေခၚခံရတာကိုေတာ့ သေဘာမက်တတ္ပါဘူး။ ေခၽြးေတြရႊဲ အသက္ခပ္ျပင္းျပင္းရွဴရႈိက္ေနရခ်ိန္ေတြမွာ စကားေျပာဆိုရတာ သူ႕အတြက္အခက္အခဲတစ္ခုပါပဲ။ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တာ ေလ့က်င့္တာဟာ ဆတ္ဆတ္ထိမခံစိတ္အေျခရွိသူမ်ားက်န္းမာေရးအတြက္ အေထာက္အကူမ်ားစြာရွိႏိုင္ေပမဲ့ တစ္ကိုယ္ေတာ္ေလ့က်င့္ ကစားႏိုင္တယ္ဆိုပါက သူတို႕အတြက္ပိုအဆင္ေျပပါတယ္။ ဆတ္ဆတ္ထိမခံသူတစ္ေယာက္ဟာ ေဘာလံုးကစားတာလိုမ်ိဳးမွာအဆင္ ေျပေျပပါ၀င္ႏိုင္ပါ့ မလား? အစုအဖြဲ႕အသင္းအုပ္စုနဲ႕ လႈပ္ရွားဖို႕ကစားဖို႕ ေတာင္းဆိုမႈမ်ားပါက သူတို႕အတြက္ အားစိုက္ထုတ္ရတဲ့ အလုပ္တစ္ခုအသြင္ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ေနႏိုင္ပါတယ္။ အအုပ္အသင္းနဲ႕လုပ္ေဆာင္ၾကစို႕ဆိုပါက ေဘာလံုးအသင္းတစ္သင္းအေနနဲ႕ ကြင္းထဲမွာကစားၾကမယ့္အစား သူငယ္ခ်င္းတစ္စု ေဘာလံုးပြဲကို အတူသြားၾကည့္ၾကမယ္ဆိုတဲ့ ေရြးခ်ယ္မႈကို ဦးစားေပးၾကပါလိမ့္မယ္။

(၆) ဖဲၾကဥ္တာ သို႕မဟုတ္ တိတ္ဆိတ္သြားတာကို မစိုးရိမ္ပါနဲ႕ေလ

လူအုပ္အသင္းအဖြဲ႕နဲ႕လႈပ္ရွားသြားလာေနၾကရင္းမွ သူတို႕ေတြက မသိမသာ ခပ္ခြာခြာထြက္ခြာဖဲၾကဥ္လာတာ ျမင္ကြင္းကေန ေပ်ာက္ကြယ္တတ္တာ သို႕မဟုတ္ ရုတ္တရက္ဆိုသလို စကားမဆိုအသံမျပဳ တိတ္ဆိတ္သြားတတ္တာေတြအေပၚ သိပ္ေတာ့မစိုးရိမ္ ပါနဲ႕။ ေနရာမ်ိဳးစံုနယ္ပယ္မ်ိဳးစံုမွာ အဆိုပါ ဆတ္ဆတ္ထိမခံသူအမ်ားစုဟာ ျဖတ္သန္းတဲ့အဆင့္ လုပ္ငန္းစဥ္အမ်ားၾကီးလိုေနတတ္ပါ တယ္။ ျပီးရင္ေတာ့ အခ်ိန္ကာလတိုအတြင္းမွာပဲ အရာရာကို အာရံုစိုက္ျခင္းမွာ သက္ေသာင့္သက္သာနဲ႕လုပ္ေဆာင္ႏိုင္သတိကပ္လာ ႏိုင္ပါမယ္။ သူတို႕ေတြဟာ ပ်င္းေနဖို႕ မၾကိဳးစားတတ္ၾကသလို ပ်င္းလည္းပ်င္းေနၾကတာမဟုတ္ပါဘူး သူတို႕အေနနဲ႕စိတ္အေႏွာင့္ အယွက္ျဖစ္မေနဖို႕လိုရင္းပါ။ သူတို႕လိုအပ္တာေလးက ခဏတာ ျငိမ္းျငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းျဖစ္မႈေလးပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႕ခဏေတာ့ တိတ္တိတ္ေလးေနခြင့္ျပဳလိုက္ပါေလ။

(၇) ဘာျဖစ္ေနတယ္မသိဘူး ခပ္ခြာခြာေနခ်င္ေနတာ

ခပ္လွမ္းလွမ္း သို႕မဟုတ္ ခပ္ခြာခြာမွာေနဖို႕ အင္း….တစ္ခုခုကိုစူးစိုက္ၾကည့္ေနတတ္ၾကသလိုျဖစ္တတ္တာမ်ိဳးျဖစ္ေပမယ့္ သူတုိ႕ ရိုင္းစိုင္း တဲ့ အျပဳအမူကိုလုပ္ေဆာင္ဖို႕ ၾကိဳးစားၾကတာမဟုတ္ပါဘူး။ အာရံုစူးစိုက္ရမယ့္ အခ်ိန္အခိုက္အတန္႕၊ အေတြး၀င္ရမယ့္ကာလမွာ သူတို႕ ကိုသြားမေႏွာင့္ယွက္ဘဲ ခပ္ျငိမ္ျငိမ္ေန ေပးလုိက္ျခင္းက စာဖတ္သူအေနနဲ႕ အားျဖည့္ကူညီေပးရာေရာက္ပါတယ္။ ႏွစ္မိနစ္ေလာက္ ေတာ့ လႊတ္ထားလိုက္ပါ မၾကာခင္မွာပဲ ပစၥဳပၸန္အေျခအေနကို အာရံုျပန္ကပ္ပါလိမ့္မယ္။ သူတို႕ကိုအတင္းတြန္းတိုက္လုပ္ကိုင္ေစတာမ်ိဳး ေဘးၾကပ္နံၾကပ္လုပ္လိုက္တာမ်ိဳး မလုပ္ရပါဘူး။ အဲ့လိုလုပ္ျခင္းဟာ သူတို႕စိတ္ကိုထိခိုက္ေစသလို လတ္တေလာေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ကိစၥကို ဆက္မလုပ္ခ်င္ေတာ့တဲ့ စိတ္အေျခအေနဆိုက္ေရာက္သြားေစႏိုင္ပါတယ္။

(၈) ေလာက၀တ္စကားဆိုမိ ေ၀ဖန္တယ္ထင္

တစ္ခါတေလ ကိုယ္ေတြကဘာရယ္မဟုတ္ ႏႈတ္ဆက္စကားဆိုလိုက္မိတာမ်ိဳးအခ်ိန္မွာ သူတို႕ေတြက ဒါဘာကိုေ၀ဖန္ခ်င္လို႕လဲ ဘာအျပစ္တင္ခ်င္လို႕လဲထင္ခ်င္ထင္တတ္ၾကပါေသးတယ္။ ဘာကိုေျပာခ်င္တာလည္း အဓိကအခ်က္ကိုေျပာ အဲဒါကိုထိေရာက္ ေအာင္လုပ္မယ္ဆိုတဲ့ ပံုစံမ်ိဳးကို သူတို႕ပိုသေဘာက်တဲ့သေဘာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဥပမာအေနနဲ႕ေျပာရရင္ ဟင္းတစ္ခြက္ခ်က္တာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဓာတ္ပံုတစ္ပံုရိုက္ၾကတာပဲျဖစ္ျဖစ္ သူတို႕ေတြအၾကံေပးခ်က္ကိုလိုက္နာလိုက္ရင္ မ်က္ႏွာပြင့္မယ့္ဟင္းလ်ာ လွပတဲ့ဓာတ္ပံုတစ္ပံု ေတာ့ျဖစ္လာမွာေသခ်ာပါတယ္လို႕။

(၉) ႏွစ္ရက္သံုးရက္ေလာက္ ေပ်ာက္ေနတတ္တာ သဘာ၀ပါ

က်ေနာ္တို႕ျမင္ေနၾကျမင္ကြင္းကေန သူတို႕ေတြ ရက္အနည္းငယ္ေပ်ာက္ေနတတ္တာမ်ိဳးၾကံဳလာရင္ အဲ့ဒါပံုမွန္ျဖစ္စဥ္ေလးတစ္ခုလို႕ပဲ မွတ္ယူလိုက္ပါ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ကိုကို မမဆန္းဆန္းတင့္ေတြဟာ သူတို႕ကိုယ္ပိုင္ဘ၀ေလးေတြမွာ ေပ်ာ္ရႊင္ေအးခ်မ္းဖို႕ အခ်ိန္ အနည္းငယ္ေတာ့လိုအပ္ၾကပါတယ္။ အျပင္ကိုထြက္ကာ ဟိုသည္သြားလာတာ ပါတီပြဲေတြဆင္ႏႊဲရတာသူတို႕အေနနဲ႕ ေပ်ာ္ရႊင္ႏွစ္လိုၾက တာေသခ်ာပါတယ္ေလ။ ဒါေပမဲ့ တစ္ခါတေလ လူရင္းတစ္ေယာက္ႏွစ္ေယာက္ေလာက္နဲ႕ပဲ ေအးေအးေဆးေဆးရက္အနည္းငယ္ ေလာက္ သူတို႕အနားယူေပ်ာ္ရႊင္တတ္ၾကတာလည္းရွိပါရဲ႕။ အားလပ္ရက္မွာ ေပ်ာ္ဖို႕ရႊင္ဖို႕ အစီအစဥ္ plan မရွိဘူးဆိုကာ သူတို႕အေနနဲ႕ အခန္းထဲမွာ တစ္ေယာက္ထဲ ေအာင္းေနေပ်ာက္ေန တိတ္ဆိတ္ေနတတ္တာဟာ သူတို႕အတြက္ ျငိမ္းေအးစရာအစီအစဥ္တစ္ရပ္ပါပဲ။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ပါေစ ဒါဟာ သူတို႕အတြက္ တကယ္လိုအပ္တဲ့အနားယူနည္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။

(၁၀) က်ေနာ္တို႕ဘယ္လိုခံစားရသလဲ ရိုးသားစြာေျဖၾကည့္ (Be honest about how you are feeling)

သူတို႕နဲ႕ေျပာဆိုဆက္ဆံရာမွာ အလိမ္အေကြ႕မပါ ရိုးသားစြာနဲ႕ နား၀င္ေကာင္းေအာင္အေျဖေပးမိဖို႕လိုပါတယ္။ သူကိုယ္တိုင္လုပ္ထားတဲ့ မုန္႕တစ္မ်ိဳးကို စားလို႕အဆင္နည္းနည္းမေခ်ာဘူး မၾကိဳက္ဘူးဆိုတာေျပာခ်င္ေပမယ့္ ‘ေကာင္းပါတယ္’ လို႕မေျပာလိုက္ပါနဲ႕။ သူတို႕ရဲ႕ မိသားစုေရးရာေတြကို ကိုယ့္ကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာျပတိုင္ပင္လာတဲ့အခါ ‘မင္းအေနနဲ႕ အေမ့ကို အဲ့လိုမေျပာလိုက္သင့္ဘူး။ ငါ့အေနနဲ႕ဆို စိတ္ဆိုးမိမွာေသခ်ာတယ္’ လို႕ စိတ္ထဲမွာခံစားရတဲ့အတိုင္း ေဒါသျဖစ္မိရင္လည္းျဖစ္မိတဲ့အတိုင္း တုန္႕ျပန္ေျပာဆိုလိုက္ရင္ သူတို႕ တကယ္၀မ္းေျမာက္မွာပါ။ အဲ့သလိုမဟုတ္ဘဲ ခံစားခ်က္အစစ္အမွန္ကိုဖံုးကြယ္ဖို႕ၾကိဳးစားျပီး သူတို႕အၾကိဳက္အျမဲေျပာေနလိုက္ရင္ ေတာ့ အထိတ္အခတ္မခံကိုကိုမမေတြအေနနဲ႕ ကိုယ္ေတြဟာ ယံုၾကည္ထိုက္သူေတြမဟုတ္ဘူးဆိုတာ အလိုလိုအာရံုခံမိပါလိမ့္မယ္။ ဘယ္လိုေျပာရမလဲ သူတို႕ျပဳမူေျပာဆိုလုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြအေပၚကိုယ္က အျမဲဖာေထးေျပာဆိုဆက္ဆံေပးေနတာမ်ိဳးလည္းမလုပ္ ကန္႕လန္႕တိုက္ဆန္႕က်င္မႈလုပ္ေနတာလည္းမဟုတ္ဘဲ ရိုးသားတဲ့ဆက္ဆံေရးတစ္ရပ္ထူေထာင္မိဖို႕အေရးၾကီးပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆိုေတာ့ သူတို႕ေတြဟာ သူတို႕ေျပာတဲ့စကားလံုး သို႕မဟုတ္ သူတပါးေျပာတဲ့စကားလံုးတိုင္းကို အေသးစိတ္နားေထာင္ျပီး ဘာမွားေနလဲစိစစ္တတ္သူေတြျဖစ္ေနႏိုင္လို႕ပါ။ 

(၁၁) ႏိုင္ငံေရးအျမင္ တူ မတူ မျငင္းခုန္သင့္

လတ္တေလာ အေျပာင္းအလဲျဖစ္ေနေသာ မိမိႏိုင္ငံရဲ႕ျဖစ္ပ်က္မႈအေထြေထြ၊ ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္း၊ အတိုက္အခံပါတီအေပၚသေဘာ ထားအျမင္၊ လက္ရွိအစိုးရအေပၚအျမင္ စတဲ့ အေရးပါေသာ ႏိုင္ငံ့အေရးေတြနဲ႕ပတ္သက္ျပီး ကိုယ္မဟုတ္တဲ့ အျခားသူနဲ႕ေျပာဆိုေဆြးေႏြး ရတဲ့အခါ အရာရာသတိထားသင့္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ စိတ္ကလက္တစ္ဆစ္ သိပ္အထိအခိုက္မခံသူမ်ားနဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအေၾကာင္းေျပာဆို ရမယ္ဆိုပါက ကမၻာေလာကၾကီးတစ္ခုနဲ႕မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ရာမယ့္ ကိစၥတစ္ခုသဖြယ္ ျပင္ဆင္ထားသင့္ပါတယ္ အရာရာေပါ့။ စာဖတ္သူရဲ႕ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ဟာ အလြန္တရာ ပါးလႊာတဲ့စကၠဴပါးတစ္ခ်ပ္ (Hyper Sensitive Person) တစ္ေယာက္ျဖစ္ခဲ့ပါက လတ္တေလာ ျမင္ၾကားေနရတဲ့ ႏိုင္ငံေရးသတင္းစကားေလးေတြနဲ႕ အစပ်ိဳးေဆြးေႏြးၾကည့္ပါ။ ႏွစ္ဦးသားရဲ႕ အျမင္အေတြး ေဆြးေႏြးလို႕ရတဲ့လမ္း ေၾကာင္းတူေနျပီဆိုပါမွ ႏိုင္ငံေရးသေဘာထားအျမင္ကိုဆက္လက္ေဆြးေႏြးဖို႕လုပ္သင့္ပါတယ္။ ဒီလိုမွမဟုတ္ဘဲ သူ႕အျမင္ သူ႕သေဘာ ထားအေပၚမွာပဲ လက္ကိုင္စြဲထားသည္ကိုျမင္ေနရပါက စာဖတ္သူအေနနဲ႕ ႏိုင္ငံေရးသေဘာထားေဆြးေႏြးသင့္အဆင့္သို႕မတက္လွမ္း သင့္ပါဘူး။ စာဖတ္သူကလည္း စာဖတ္သူရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးသေဘာထားက လမ္းေၾကာင္းအမွန္ျဖစ္ေၾကာင္း လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ျပဳထားသည္ ဆိုပါလွ်င္ သူတို႕အေနျဖင့္ ဒါသက္သက္ခ်ိဳးႏွိမ္ခ်င္လို႕ ဆန္႕က်င္ဘက္အျမင္ကို ေျပာေနတာလို႕ေတြးထင္ကာ စာဖတ္သူနဲ႕ဆက္ဆံေရး ကို ေသြဖယ္ေရွာင္ရွားပါလိမ့္မယ္ မ်ားမၾကာခင္မွာေပါ့။

(၁၂) ဘာသာေရး ယံုၾကည္မႈကိစၥမ်ားတြင္လည္း မျငင္းခုန္သင့္

ဒီအေၾကာင္းအရာေလးကို ထည့္ေျပာရတာကေတာ့ ဘာသာေရးကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈဆိုတဲ့ကိစၥမွာ ေဆြးေႏြးတာမဟုတ္ဘဲ ျငင္းခုန္တာ တစ္ဘက္သတ္ သိမ္းသြင္းတာမ်ိဳးေတြေၾကာင့္ အမုန္းပြားဖြယ္ျဖစ္လာႏိုင္တာကို ေထာက္ျပလိုရင္းျဖစ္ပါတယ္။ ကိုေရႊဆန္းဆန္းတင့္ အမ်ားစုဟာ သူတို႕အတြက္ ‘ဘယ္လို နဲ႕ ဘာေၾကာင့္ ဒီေနရာကိုေရာက္ေနရတယ္’ဆိုတဲ့အေျဖမွန္ကို သိရွိျပီးျဖစ္သလို ယံုလည္းယံု ၾကည္တတ္ၾကပါတယ္။ သူတို႕ေတြထဲမွာ ဥပမာအေနနဲ႕ေျပာရရင္ ခရစ္ယာန္ဘာသာကို ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္သူရွိသလို နတ္ေဒ၀ါ ဘုရားေလာင္းေတြကို အားကိုးတတ္သူေတြလည္းရွိၾက ယံုၾကည္မႈရွိၾကမွာပါ။ သူတို႕အတြက္ ဘုရားသခင္ကလမ္းျပေပးမယ္ အရာရာေဆာင္ၾကဥ္းေပးမယ္ ဆည္းကပ္အားကိုးႏိုင္မယ္လို႕ အသည္းစြဲထားျပီးသားဆိုေတာ့ ကိုယ္နဲ႕အျမင္မတူ ယံုၾကည္မႈမတူတာကို ျပႆနာတစ္ရပ္အသြင္ စာဖတ္သူက မခံယူမက်င့္သံုးေစခ်င္ပါဘူး။ သူတို႕ဘယ္သူေတြ သူတို႕ဘာကိုဘယ္လိုယံုၾကည္တယ္ ဆိုတဲ့အတိုင္း ထားလိုက္ေစခ်င္ပါတယ္။ 

(၁၃) သူတို႕ဟာ Good Listeners ေတြပါ

သူတို႕ဟာ ေျပာဆိုေဆြးေႏြး စကားေျပာဆိုၾကရာမွာ နားေထာင္တတ္သူ နားဆင္ေပးတတ္သူမ်ားျဖစ္ၾကပါတယ္။ စာဖတ္သူမ်ားအေနနဲ႕ လည္း သူတို႕လိုပဲျဖစ္သင့္ပါတယ္။ သူတို႕ေတြ တစ္ခုခုေျပာစရာရွိလို႕ေျပာတဲ့အခါ ခဏထိုင္ျပီး နားစြင့္ေပးလိုက္ပါ။ သူတို႕စကားေျပာေန ခ်ိန္ စကားျဖတ္ေျပာတာ၊ စကားေထာက္ျပီး အၾကံဥာဏ္ ရုတ္တရက္ဆိုသလိုေပးတာမ်ိဳးေတြမလုပ္ပါနဲ႕။ စာဖတ္သူအေနနဲ႕ ေနရာ တစ္ေနရာရေနေသာ အၾကံေပးပုဂၢိဳလ္အသြင္မေဆာင္မိပါေစနဲ႕ေပါ့ဗ်ာ။ လူတိုင္းကေတာ့ သူငယ္ခ်င္းမိတ္ေဆြေကာင္းတစ္ေယာက္ ျဖစ္ခ်င္ခဲ့ၾကတာပါ။ ဒါေပမဲ့ ဟိုဟိုသည္သည္ စကားေျပာဆိုလိုက္သည္ဆိုပါက စာဖတ္သူအေနနဲ႕ သူတို႕ေျပာစကားကို နားေထာင္ မေနဘူးဆိုတာ သိသြားႏိုင္တာေပါ့ေလ မဟုတ္ဘူးလား။

(၁၄) သူတို႕ရဲ႕ ေန႕စဥ္ အစီအစဥ္ကို သူတို႕ကိုယ္တိုင္ပဲေရးဆြဲဖို႕လိုအပ္

သူတို႕ေတြရဲ႕ေန႕စဥ္နဲ႕အမွ် အသက္ရွင္သန္လႈပ္ရွားသြားလာရာမွာ အစီအစဥ္တက်ျဖစ္ဖို႕ သူတို႕ဘာသာ အစီအစဥ္ေရးဆဲြ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႕သာလိုအပ္တတ္ၾကပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ေသာ လူေတြက ခင္မင္ရင္းႏွီးမႈကိုအေၾကာင္းျပဳလို႕ ဘာေတြေတာ့ ပိုလုပ္သင့္တယ္ သို႕မဟုတ္ သူတို႕လုပ္ကိုင္ေနထိုင္မႈေတြအေပၚ အရင္မလိုဘဲ ခပ္ေအးေအးသက္ေသာင့္သက္သာလုပ္ကိုင္ဖို႕ အၾကံေပးစကားေျပာရေအာင္ ၾကိဳးစားတာမိတာမ်ိဳးလုပ္တတ္ပါတယ္ တစ္ခါတရံ။ HSP ေတြဟာ အင္းအဲနဲ႕ နားေထာင္ေကာင္း နားေထာင္လိုက္မွာျဖစ္ေပမယ့္ စာဖတ္သူေျပာတဲ့အတိုင္း လုပ္ဖို႕ခဲယဥ္းပါရဲ႕။

(၁၅) ဆတ္ဆတ္ထိမခံသူ အမ်ားစုဟာ ေတာ္ေတာ္ သတိထားတတ္တယ္

ဟုတ္ပါတယ္ သူတို႕ေတြဟာ ေတာ့္ေတာ့္ကို အရာရာကို ဂရုတစိုက္နဲ႕ သတိထားေလ့လာစူးစမ္းေလ့ရွိျပီး နည္းနည္းေလာက္ေလးပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ေ၀ဖန္မႈမျပတတ္ၾကပါဘူး။ သူတို႕ ပတ္၀န္းက်င္အေပၚ ေစ့ေစ့စပ္စပ္ စူးစမ္းသမႈျပဳျခင္းကို ခြင့္ျပဳထားလိုက္ျခင္းျဖင့္ ေလာက အႏွံ႕အျပားအေပၚ ဘယ္လိုအာရံုေတြရ သံုးသပ္ေနၾကလည္းဆိုတာ စာဖတ္သူအေနနဲ႕သိရတာေပါ့။ ဥပမာအေနနဲ႕ အြန္လိုင္းေပၚမွာ စီးပြားေရးနဲ႕ပဲျဖစ္ျဖစ္ ပညာရပ္တစ္ခုခုနဲ႕ပဲျဖစ္ျဖစ္ အရာေရာက္ေပါက္ေျမာက္သူတစ္စု ပံုမွန္ေဆြးေႏြးေလ့ရွိတဲ့အေၾကာင္းအရာမ်ားကို သူ႕အေနနဲ႕ အေရးမပါေပမဲ့ ေသခ်ာဖတ္တတ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အဲ့ဒီသူေတြရဲ႕ ေျဖၾကားခ်က္မ်ားဘယ္လိုရွိမလဲဆိုတာသိလိုရင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေမးခြန္းေတြ သို႕မဟုတ္ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုအေပၚမွာ ဘယ္လိုခံစားသက္၀င္ေျဖၾကားသြားလဲဆိုတာက သူ႕အတြက္ စတင္ အာရံုစိုက္ဖတ္မိေစတဲ့အခ်က္ျဖစ္ပါေရာ။

(၁၆) သူတို႕ဟာ အျမဲတမ္းကိုယ့္အတြက္ ေသာက္ေဖာ္ေသာက္ဖက္ မျဖစ္ႏိုင္

သူတို႕ေတြဟာ စာဖတ္သူနဲ႕အျမဲတမ္းလိုလိုေသာက္ေဖာ္စားဖက္မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ အႏုပညာျပပြဲေတြ၊ ရုပ္ရွင္ရံုေတြ၊ ထသြားထလာ စားေသာက္ဆိုင္ေတြ၊ ေကာ္ဖီဆိုင္ေတြ သို႕မဟုတ္ အိမ္မွာျပဳလုပ္တတ္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈအခ်ိဳ႕ ဘယ္အရာက သူတို႕နဲ႕အတူတကြ ပူးေပါင္း ေပ်ာ္ရႊင္ လုပ္ေဆာင္လို႕ရမလည္းဆိုတာ ရွာေဖြၾကည့္တာ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။ HSP ေတြဟာ ခပ္ျငိမ္ျငိမ္အတူထိုင္ျပီး လက္ဖက္ရည္ကို တစ္ငံုျပီးတစ္ငံုေသာက္ကာ စကားစျမည္ကိုခပ္ၾကာၾကာေျပာျဖစ္ၾကတာေတြကို ၾကိဳက္ေကာင္းၾကိဳက္မွာေသခ်ာေပမယ့္ သူနဲ႕ စကားေျပာဆိုရာမွာ ဘယ္အေၾကာင္းအရာကို သူစိတ္၀င္စားတတ္တယ္ဆိုတာ စာဖတ္သူက ေရြးခ်ယ္မိဖို႕လိုပါတယ္။

(၁၇) သူတို႕မၾကိဳက္တဲ့ သီခ်င္းေတြကို က်ယ္က်ယ္မဖြင့္နဲ႕

ပတ္၀န္းက်င္တစ္ခုမွာ အတူတကြ အလုပ္လုပ္ၾကတာပဲျဖစ္ျဖစ္ ထိုင္ျဖစ္ၾကတဲ့အခါမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ သူတို႕မၾကိဳက္တဲ့ ဂီတအမ်ိဳးအစား သို႕မဟုတ္ သီခ်င္းကို စာဖတ္သူကၾကိဳက္မိတာမွန္ေပမယ့္ ခပ္က်ယ္က်ယ္မဖြင့္သင့္ပါဘူး။ စာဖတ္သူ႕သူငယ္ခ်င္း ကိုဆန္းဆန္းတင့္က Country Music ကုိမုန္းတယ္ဆိုရင္ သူ Country သီခ်င္းကို နားေထာင္ခ်င္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ စာဖတ္သူေကာ သူငယ္ခ်င္းျဖစ္သူေကာ သေဘာက်ၾကိဳက္ႏွစ္သက္တယ္ ဖြင့္ရင္အစဥ္ေျပလို႕ နားေထာင္ဖို႕အစီအစဥ္ရွိတယ္ဆိုရင္ Blink 182  သီခ်င္းအခ်ိဳ႕ကိုဖြင့္လွစ္ နားေထာင္ျမဴးတူးလိုက္ေပါ့ဗ်ာ။ Country Music ေတြကိုနားေထာင္ၾကည့္ဖို႕ သူ႕ကိုယ္ပိုင္အခ်ိန္မွာ ၾကိဳးစားၾကည့္ေကာင္းၾကိဳးစားၾကည့္ မွာ မွန္ေပမယ့္ စာဖတ္သူနဲ႕အတူရွိခ်ိန္ တစ္ဦးဦးရဲ႕ကိုယ္ပိုင္အခ်ိန္မွာေတာ့ နားေထာင္ျဖစ္ဖို႕ၾကိဳးစားၾကမွာမဟုတ္ပါဘူး။

(၁၈) ကိုယ့္အမႈိက္ကိုယ္ရွင္း

တကယ္လို႕ စာဖတ္သူဟာ သူတို႕နဲ႕အတူေနထိုင္သူဆိုပါက ကိုယ္စားေသာက္ခ်က္ျပဳတ္တာပဲျဖစ္ျဖစ္ ပစၥည္းပစၥယေတြယူငင္သံုးစြဲျပီး ရင္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ရႈပ္ရွက္ခပ္ေနေအာင္မထားပစ္ခဲ့ဘဲ ကိုယ့္အမႈိက္ကိုယ္ရွင္း ကိုယ္ဖြတာကိုစနစ္တက်ျပန္ရွင္း စည္းစနစ္တက်ေနထိုင္ လုပ္ကိုင္သင့္ပါတယ္။ ရႈပ္ပြေနတဲ့ပတ္၀န္းက်င္အေနအထားဟာ သူ႕ဖာသာသူ အထိတ္အခတ္မခံတတ္သူျဖစ္ျဖစ္မျဖစ္ျဖစ္နဲ႕မဆိုင္ပါဘူး လူတိုင္းလိုလို သေဘာမက်တတ္တဲ့အရာပါ။ HSP ေတြအေနနဲ႕ လူေတြအျမင္မွာ အျပစ္ကင္းေအာင္ဘယ္လိုေနသလဲ သူတို႕ကိုယ္ရည္ ကိုယ္ေသြးေတြကို အတုယူသင့္ယူရပါမယ္ ခင္ဗ်။

(၁၉) စကားသြားမမ်ားနဲ႕

စာဖတ္သူက သူတို႕နဲ႕အလုပ္အကိုင္အတူတူလုပ္သူဆိုပါက သူတို႕ေတြ ပေရာဂ်က္တစ္ခု အလုပ္တစ္စံုတရာအေပၚ အာရံုစိုက္ေနခ်ိန္မွာ စကားစျမည္သြားမေျပာပါနဲ႕။ သူတို႕အေတြး သူတို႕အာရံုစူးစိုက္မႈနဲ႕ ဟာမိုနီက်က်အလုပ္လုပ္တတ္ၾကလို႕ပါ။ ဒီပေရာဂ်က္နဲ႕ပတ္သက္ လို႕ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးလိုတယ္ဆိုရင္ျဖင့္ ဘယ္အခ်ိန္ ဘယ္ေတာ့မွာျဖင့္ မင္းနဲ႕စကားေျပာရေအာင္ ေဆြးေႏြးရေအာင္စသျဖင့္ၾကိဳတင္ သတိေပးထား ေျပာဆိုထားလိုက္ပါ။

(၂၀) နားလည္ေပးလိုက္ပါ

စာဖတ္သူရဲ႕ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာ တစ္စံုတရာ စာဖတ္သူေျပာခဲ့လုပ္ခဲ့တာေတြကို သူတို႕အေနနဲ႕ အတုျမင္အတတ္သင္သေဘာ လုပ္ေဆာင္သြားတယ္ဆိုရင္ နားလည္ေပးလိုက္ပါ။ သူတို႕အေနနဲ႕ ဒီလိုမလုပ္ေဆာင္သင့္ေၾကာင္း အျခားေသာ မေကာင္းတဲ့သက္ေရာက္ မႈေတြသူတို႕အတြက္ျဖစ္သြားႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာျပလိုက္ပါေနာ္။ သူတို႕ဟာ အလြန္စိတ္ခံစားမႈရွိစြာျဖင့္ သိျမင္သြားတတ္ပါတယ္။

(၂၁) တစ္ၾကိမ္ေတာ့ ခြင့္ျပဳလိုက္ပါ

တကယ္လို႕စာဖတ္သူက သူတို႕ကိုစီမံခန္႕ခြဲရသူတစ္ေယာက္ျဖစ္ခဲ့ပါက အခ်ိန္ကာလအတိုင္းအတာတစ္ခုမွာ တစ္ၾကိမ္ၾကိမ္ေလာက္ ပ်က္ကြက္ခဲ့တယ္ဆိုရင္ ခြင့္ျပဳနားလည္ေပးလိုက္ပါ။ ပွ်မ္းမွ်အားျဖင့္ ကိုယ္ေတြအလြယ္တကူလုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ေနက်အရာေလးေတြကို သူတို႕အေနနဲ႕ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္လုိက္ဖို႕ တစ္ခါတရံ အားျပန္ေမြးေနရတတ္လို႕ျဖစ္ပါတယ္။

Alex Aung (15 Oct 2015)

(ေ၀ဖန္အၾကံျပဳလိုပါက kyawkyawster@gmail.com သို႕ဆက္သြယ္ႏိုင္ပါသည္ ခင္ဗ်)

Ref: 21 Ways To Take Care Of A Highly Sensitive Person - Sophia Borghese